Osmanlı Devleti’nde askerî hastanelerle başlayan hastane inşa etme faaliyetleri bilhassa salgın hastalıklar, savaşlar, göçler ve Tanzimat ile birlikte çeşitli kamusal hizmetlerde olduğu gibi halk sağlığı anlamında da yeni kurum ve kuruluşların kurulmasına, yeni düzenlemelerin yapılmasına sebep olmuştur. II. Abdülhamid Dönemi’nde, başta İstanbul olmak üzere ülkenin birçok yerinde ihtiyaç duyulan birimler dikkate alınarak hastaneler inşa edilmiş, mevcut olanlara eklemeler yapılarak geliştirilmiştir. Bütün bunlar yapılırken alanında uzman kişilerin bilgisine başvurularak layihalar istenmiştir. Felemenk asıllı Doktor Stécoulis’in II. Abdülhamid’e sunduğu layihadan hareketle bu dönemde bir hastanenin inşası için nelerin dikkate alındığını görmek mümkündür. 1883 tarihli bu layihada Nişantaşı ya da Maçka’da yapılması düşünülen umumi hastanenin 1884 yılı kışına kadar hizmete girebileceği ifade edilmiştir. Ancak bu tarihte ve sonrasında bu özelliklere sahip bir hastanenin bu bölgede inşa edildiği tespit edilememiştir. Fakat belirtilen bölgelerde ya da yakınlarında daha önceden mevcut olan hastanelere layihada da önerildiği üzere mali şartlar da göz önünde bulundurularak ihtiyaçlar doğrultusunda eklemeler yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler: II. Abdülhamid, Dr. Stécoulis, hastane, sağlık.

DOI Number: 10.9737/hist.2021.983

In the Ottoman Empire, the hospital building activities, which started with military hospitals, led to the establishment of new institutions and organizations in terms of public health, especially in the context of epidemics, wars, migrations and the Tanzimat, as well as various public services. During the reign of Abdülhamid II, hospitals were built by taking into account the units needed in many parts of the country, especially in Istanbul, and developed by making additions to the existing ones. While doing all this, layiha were requested by referring to the knowledge of experts in the field. It is possible to see what was taken into consideration for the construction of a hospital in this period, based on the manuscript presented to Abdulhamid II by Dutch doctor Stécoulis. As stated in this layiha dated 1883, it was stated that the public hospital, which was planned to be built in Nişantaşı or Maçka, could be put into service until the winter of 1884. But, it has not been determined that a hospital with these features was built in this region on and after this date. However, additions were made to hospitals that were previously existing in or near the specified regions, in line with the needs, taking into account the financial conditions, as suggested by the layiha.

Keywords: Abdülhamid II., Dr. Stécoulis, hospital, health

DOI Number: 10.9737/hist.2021.983

Detay