İkinci Dünya Savaşı’nda mihver üstünlüğünün sürdüğü 1941 yılında Almanya, Sovyetler Birliği’ne saldırı planları için hazırlıkları başlatarak Balkanlar’a gelmiştir. Bu durum, hem çıkar alanı olarak hem de yükümlülükleri açısından Türkiye’yi yakından ilgilendirmiştir. Türkiye’nin İngiltere ve Fransa ile bağlı olduğu ittifakın koşullarına göre müttefiklerin yanında savaşa girmesi yönünde baskıların arttığı bu dönemde Alman Şansölyesi Adolf Hitler, Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’ye bir mektup yazmıştır. Mektupta Almanya’nın Balkan faaliyetlerinin Türkiye’ye karşı olmadığı aktarılırken, Türkiye bu durumu değiştirmek istemiyorsa Almanya’nın değiştirmeyeceği teminatı verilmiştir. O zamana kadar İngiltere hariç, saldırdığı her yeri ele geçiren Hitler’in mektubu, İnönü tarafından aynı üslup ve aynı teminatla yanıtlanmıştır. Türkiye’nin barışa hizmet etmek için mücadele edeceği ve ittifakına bağlı olduğu üzerinde durularak, Almanya ile ilişkileri de normalleştirmenin yolu aranmıştır. Türkiye savaşta izlediği diplomasinin bir sonucu olarak saldırıya uğramaktan da, paylaşıma bırakılmaktan da, farklı şekillerde ortaya çıkabilecek baskılardan da kurtulmuştur. Bunun yanında, kararlı duruşunun bir getirisi olarak bağlı bulunduğu müttefiklerce, mihverle ve de komşularıyla bu sürecin devamında savaş dışı durumunu koruyabileceği çeşitli metinlere imza atması mümkün olmuştur.

Anahtar Kelimeler: İkinci Dünya Savaşı, İsmet İnönü, Adolf Hitler, Almanya’nın Balkan Seferi, Türk Dış Politikası.

DOI Number: 10.9737/hist.2020.963

In 1941, at the Axis Powers superiority, Hitler came to the Balkans for the preparations of Barbarossa Plan. This situation is closely related to the interests of Turkey in terms of both territorial and obligational. At a period of increased pressure to go to war alongside the Allies according to Turkey's alliance, German Chancellor Adolf Hitler wrote a letter to President İsmet İnönü. The letter was written to express that Germany's Balkan operations were not against Turkey. Turkey has been given a guarantee that Germany would not want to change this situation unless Turkey wanted. The letter of Hitler, who had seized every country he attacked except Britain until then, was answered by İnönü with the same style and the same assurance. It was emphasized that Turkey would struggle to serve peace and was bound to her alliance and a way was sought to normalize relations with Germany. As a result of her wartime diplomacy, Turkey has avoided from being attacked, being left to share or from pressures that may arise in different ways. Besides, as a result of Turkey’s determined stance, it was possible for Turkey to sign various texts with her allies, the Axis and her neighbors in which she could maintain her non-belligerent status.

Keywords: Second World War, İsmet İnönü, Adolf Hitler, Germany’s Balkans Campaign, Turkish Foreign Policy.

DOI Number: 10.9737/hist.2020.963

Detay