1901 İstanbul Veba Salgını Sırasında İstanbul´a Çağrılan Veba Uzmanlarına Dâir Bir Araştırma

İstanbul, 1901 yılında patlak veren ve yedi ay civarında süren bir veba salgını ile karşı karşıya kalmıştır. Salgın neyse ki çok fazla ölüme ve zarara yol açmayarak sona ermiş ve korkulduğu gibi İstanbul dışına yayılmamıştır. Bunda salgın sırasında alınan önlemlerin büyük rolü olmuştur. Buna ilave olarak, Osmanlı yetkilileri salgının yayılmasından endişe ederek, derhal harekete geçmiş ve yurtdışından veba hastalığı konusunda uzman bir doktor getirtmeye çalışmışlardır. Tespit edilebildiği kadarıyla muhtelif zamanlarda üç İngiliz doktorla görüşülmüş ve bunlardan biri İstanbul´a gelmiştir, Dr. Henry William Beach. Yaklaşık 4 ay İstanbul´da kalan Dr. Beach, Hıfzü´s-Sıhha-i Umûmiye Komisyonu´nda yer alarak salgınla ilgili faaliyetlerde görev almıştır. Haklarında daha az bilgi bulunan diğer iki İngiliz doktor (Dr. Blackmore ve Dr. Griffith) ise çeşitli nedenlerden ötürü İstanbul´a gelmemişlerdir. 1901 İstanbul salgını ve alınan önlemlerle ilgili olarak bazı araştırmalar yapıldığı halde, salgın sırasında İstanbul´a davet edilen yabancı doktorlar hakkında geniş ve tafsilatlı bir çalışmaya rastlanamamıştır. Bu makalede, arşiv belgeleri ışığında bahsi geçen doktorların, faaliyetlerinin ve onlarla ilgili yaşanan gelişmelerin aydınlatılması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Veba, İstanbul, Dr. Henry William Beach, Dr. Blackmore, Dr. Griffith.

DOI Number: 10.9737/hist.2019.713

Istanbul faced a plague epidemic that broke out in 1901 and lasted around seven months. The epidemic ended fortunately not to cause too much death and harm, and did not spread out of Istanbul as feared. The precautions taken during the epidemic have played a major role in this. In addition, the Ottoman authorities worried about the spread of the epidemic and acted immediately and tried to bring in a doctor from abroad who specialized in plague disease. As far as detected, three British doctors were interviewed at various times and one of them arrived in Istanbul, Dr. Henry William Beach. Dr.Beach has taken part in the Public Hygiene Commission and in the activities related to the epidemic. Two other British doctors (Dr.Blackmore and Dr.Griffith), about whom there was less information, did not come to Istanbul for various reasons. Although a number of studies have been conducted in relation to the 1901 Istanbul epidemic and the precautions taken, there is no comprehensive and detailed study of the foreign doctors invited to Istanbul during the epidemic. In this article, in the light of archival documents, it is aimed to clarify the mentioned doctors, their activities and the developments related to them.

Keywords: Plague, Istanbul, Dr. Henry William Beach, Dr. Blackmore, Dr. Griffith.

DOI Number: 10.9737/hist.2019.713