Artuklular Döneminde Meyyâfârikîn (Silvan)

Bu çalışma Artuklular döneminde Silvan Meyyâfârikîn (Silvan) şehrinin siyasal ve sosyoekonomik yapısını incelemektedir. IV. yüzyılın sonu ya da V. yüzyılın başında Süryânî Piskopos Marûsâ tarafından kurulan Meyyâfârikîn (Silvan), tarihi el-Cezîre bölgesinin önemli merkezlerinden biridir. İyaz b. Ğanem tarafından 17/640 yılında fethedilerek İslâm topraklarına dâhil edilen şehir, bu tarihten itibaren Müslümanlar tarafından yönetilmiştir. Erken dönemlerde merkeze bağlı Şam, el-Cezîre ya da Ermeniyye eyaletine bağlı olarak idare edilen Meyyâfârikîn´de IX. yüzyılın ikinci yarısında Şeybânîler hüküm sürmüş, şehre daha sonra sırasıyla Hamdânîler, Mervânîler, Selçuklular, Artuklular ve Eyyûbîler hâkim olmuştur. Mervânîler döneminde en parlak dönemini yaşayan şehir zamanla düşüşe geçse de Artuklu Emiri Necmeddîn´in şehre hâkim olması ile kendisini nihai bir çöküşten kurtaracak olan yeni bir yükseliş ivmesini yakalayabilmişti.

Anahtar Kelimeler: Meyyâfârikîn, Silvan, İslâm, el-Cezîre, Artuklular

Doi Number :10.9737/historyS873

This article examines the political and socio-economic structure of Mayyāfārqīn in Artuqids period. Syriac Bishop Marutha founded Mayyāfārqīn (Silvan) in the late fourth or early fifth century and the city soon became one of the most important centres of the historical al-Djazīrah. In 640 CE the city was captured by Muslim commander Iyaz b. Ganam. It was governed as connected with Sham, al-Djazīrah and Armaniyya provinces in early Islamic period and after that dominated by Shaibanids, Hamdanids, Marwanids, Saljuqids, Artuqids and Ayyubids, respectively. The city had its richest period in the Marvanids period but after then it started to decline. As Artuqid ruler Necmeddin took control of the city, it was saved from a collapse and gained a rising momentum.

Keywords: Mayyāfārqīn, Silvan, Islām, al-Djazīrah, Artuqids

Doi Number :10.9737/historyS873