BİR MİLLİ AHLAK İLKESİ: YERLİ MALI KULLANIMI VE YERLİ MALI SERGİLERİ(1929-1936)

Erken Cumhuriyet döneminin en önemli ekonomi ve kültür öğesi olan yerli malı kullanımı 1929 yılında Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti´nin kurulmasıyla başlamış ve tarihsel süreçte önemini arttırarak devam etmiştir. Cemiyetin kurulmasıyla beraber Türkiye´de tasarruf dönemi ve yerli malı kullanıma teşvik amacıyla yerli malı sergileri açılmıştır. Türkiye´de üretilen ürünlerin verimini arttırmak, ürünlerin hem ülke içinde hem de ülke dışında kullanılmasını sağlamak, vatandaşa tasarrufu öğretmek ve yerli malı kullanılmasını teşvik etmek gibi amaçlarla çeşitli etkinlikler düzenlenmiştir. Tüm resmi ve özel kurumlarda günün anlam ve önemini belirten konuşmalar, toplantılar yapılmıştır. Bu etkinliklerden biri de Yerli malı üretiminin teşhir edilmesini ve halka tanıtılmasını sağlayan Yerli Malı Sergileridir. Yerli Malı Sergileri halkta milli ekonomi bilincini oluşturan önemli adımlardan biri olmuştur. Halk bu sergiler aracılığıyla yerli ürünleri tanıma fırsatını bulmuştur. Sergiler bu anlamda devlet adına halka emeklerinin boşa gitmediğini gösteren önemli bir iletişim aracı olmuştur. Yerli Malı Haftası (Resmi adıyla Tutum, Yatırım ve Türk Malları Haftası), günümüzde de 12-18 Aralık tarihleri arasında Türkiye'de tüm okullarda kutlanan belirli günler ve haftalardandır. Çalışma, Atatürk döneminde başlayan ve Türkiye´de hala önemini koruyan, milli ekonominin temelini oluşturan Milli Tasarruf ve Yerli Malı Haftası ile Yerli malı sergilerinin önemini ortaya koymaktadır. Çalışmamızda Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivi belgelerinden, süreli yayınlardan ve basılı diğer eserlerden yararlanılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Yerli Malı, Tasarruf, Yerli Malı, Milli Ekonomi Sergileri,

10.9737/hist.2021.1051

The use of domestic goods, which is the most important economic and cultural element of the early republican period, began in 1929 with the establishment of the National Economic and savings society and continued to increase its importance every year. With the establishment of the society, exhibitions of domestic goods were opened in Turkey in order to encourage the use of domestic goods and the period of savings. Various activities have been organized for purposes such as increasing the efficiency of products produced in Turkey, ensuring that products are used both inside and outside the country, teaching citizens to save and encouraging the use of domestic goods. Speeches and meetings were held in all official and private institutions stating the meaning and importance of the day. One of these events is the exhibitions of domestic goods, which allow the production of domestic goods to be displayed and presented to the public. Exhibitions of domestic goods have been one of the important steps that have created awareness of the national economy in the public. The public had the opportunity to recognize domestic products through these exhibitions. In this sense, exhibitions have been an important means of communication on behalf of the state, showing the public that their efforts have not been wasted. Domestic goods Week (officially attitude, investment and Turkish goods Week) is one of the specific days and weeks celebrated in all schools in Turkey between 12-18 December. The study reveals the importance of National Savings and domestic goods week and domestic goods exhibitions, which started during the reign of Atatürk and still maintain their importance in Turkey and form the basis of the national economy. In our study, documents of the Presidential State Archive, periodicals and other printed works were used.

Keywords: Domestic Goods, Economy, Domestic Goods Exhibitions, National Economy.

10.9737/hist.2021.1051