Büyük Selçuklu Emîri Müeyyed Ay-Aba ve Nîşâbûr Melikliği´nin Kuruluşu
Büyük Selçuklu Sultan´ı Sencer´in emîrlerinden Müeyyed Ay-aba tarafından kurulun Nîşâbûr Melikliği XII. yüzyılda Horâsân´da başta Nîşâbûr olmak üzere Tûs, Nesâ, Ebiverd, Şehristân, Dâmgân ve buna bağlı yerlerde hâkimiyet sürmüştür. Nîşâbûr Melikliği´nin kurucusu olan Müeyyed Ay-aba, Sultan Sencer´in Oğuzlar´ın eline esir düşmesiyle birlikte Oğuzlarla giriştiği mücadele sonucunda Horâsân´da önemli bir güç olarak ortaya çıkmaya başlamış ve bu durum Sultan Sencer´in halefleri zamanında giderek artmıştır. Nitekim Müeyyed Ay-aba elde ettiği bu güç sayesinde Büyük Selçuklu Sultan´ı Mahmud Han´ın gözlerine mil çekerek onu hapsetmiş ve Nîşâbûr´da hutbeyi kendi adına okutarak bağımsızlığını ilan edip, Nîşâbûr´da kendi melikliğini kurmuştur.
Anahtar Kelimeler: Horâsân Müeyyed Ay-aba, Nîşâbur, Oğuzlar, Sultan Sencer.
DOI Number: 10.9737/hist.2020.927
The Great Seljukian Emir Moeyyed Ay-Aba and Establishment of Nishapur Mastery
Nishapur Mastery, which was founded by Müeyyed Ay-aba one of the emirs of the Great Seljuk Sultan Sencer, reigned especially in Nishapur and Tûs, Nesâ, Ebiverd, Şehristân, Dâmgân provinces of Khorasan in the 12th century. Müeyyed Ay-aba, who was the founder of Nishapur Mastery, has become an important power in Khorasan as a result of the struggle he made with Oghuzs after Sultan Sencer was captured by Oghuzs and this situation gradually increased during the succession of Sultan Sencer. As a matter of fact, Mueyyed Ay-aba had imprisoned The Great Seljuk Sultan Mahmud Khan and made him blind by torturing him with a heated iron shaft. Then, he declared his independence by reading the sermon in his name in Nishapur and established his own mastery in Nishapur.
Keywords: Khorasan, Müeyyed Ay-aba, Nishapur, Oghuzs, Sultan Sencer
DOI Number: 10.9737/hist.2020.927