Büyük Selçuklu Sultanları ile Abbası Halifelerinin İlişkileri
Abbasî Devleti (750-1258) İslam tarihinde kurulmuş olan en uzun ömürlü devletlerden biri olmuştur. Siyasi varlığı beş asır devam etmiş olan bu devletin aynı şekilde siyasi nüfuzu bu kadar uzun sürmemiş ve kuruluşundan bir asır sonra farklı siyasi yapıların etkisi altına girmiştir. Özellikle Şiî anlayışa sahip Büveyhoğulları hâkimiyeti sırasında Abbasî halifeleri siyasi güçlerini kaybetmiş olsa da, yeni kurulan her Müslüman devletin İslam aleminde meşruiyet kazanabilmek için Abbasî halifesinin vereceği hükümdarlık alametlerine bağlı olması, Abbasî Halifeliği´nin sembolik de olsa önemini korumasını sağlamıştır. Abbasîler´in kendilerini Şiî Büveyhoğulları hâkimiyetinden kurtaracak bir güce ihtiyaç duydukları dönemde tarih sahnesine çıkan Sünni Selçuklular da İslam aleminde kabul görmek için Abbasî halifesinin onayına ihtiyaç duymaktaydılar. Selçuklu Devleti´nin kurucusu olan Tuğrul Bey döneminde başlayıp son Selçuklu sultanı Sencer dönemine kadar devam eden ikili ilişkiler, genel olarak dinî otoritenin Abbasî halifelerinde ve siyasi otoritenin Selçuklu sultanlarında olduğu bir durumu ortaya çıkarmıştır.
Anahtar Kelimeler: Selçuklu Devleti, Abbası Devleti, Halifelik, Büveyhoğulları
Doi Number :http://dx.doi.org/10.9737/historyS_563
The Relations Between the Seljuk Sultans and the Abbasid Caliphs
Abbasid Empire (750-1258) was one of the long lasting empires in Islamic history. Although the political existence of the empire lasted five centuries, its political influence did not last that long and it fell under the control of different political powers. While the Abbasid caliphs lost their political authority, especially under the rule of Shiite Buyid dynasty, the fact that every new Muslim state dependent on the recognition of Abbasid caliphs for Islamic legitimacy helped the Abbasids to preserve their nominal prominence. The Seljuk Empire emerged at a time when the Abbasids sought to escape from the Shiite dominance of the Buyid dynasty, and when the Seljuks were in search of Islamic legitimacy. Abbasid-Seljuk relations, which started during the reign of Seljuk founder Tugrul Bey and lasted until the reign of last Seljuk sultan Sencer, created a status quo in which the Abbasid caliphs held religious authority while the Seljuks held the political power.
Keywords: Seljuk Empire, Abbasid Empire, Caliphate, Buyid Dynasty
Doi Number :http://dx.doi.org/10.9737/historyS_563