CUMHURİYET DÖNEMİNDE OSMANLI TARİHİNİ YENİDEN OKUMAK: `DEVLET ANA´ ROMANINDA OSMANLI DEVLETİ´NİN KURULUŞU

Bu çalışmada, Kemal Tahir´in önemli eseri olan `Devlet Ana´ adlı romanında Osmanlı Devleti´nin kuruluşu tahlil edilmeye çalışıldı. Tahlil yaparken Türk tarih ve romancılığındaki gelişmelerden kısaca bahsedilerek `Devlet Ana´ romanının hangi şartlarda ortaya çıktığı ve Kemal Tahir´in, Türk tarih ve roman anlayışına nasıl bir yenilik getirdiği sorgulanmaya çalışıldı. Kemal Tahir, bu romanıyla salt duygularını işlememiş aynı zamanda tarihi gerçekliğe uygun hareket etmiştir. Bu bağlamda yazar, kendi döneminde fazla ele alınmayan bir konuyu, Osmanlı devletinin kuruluşu meselesini, romanlaştırarak yaşadığı dönemin tarih anlayışına yeni bir akım getirmiştir. Biz de bu romanın tarihle olan ilişkisini tahlil ederken yer, zaman, mekân ve sosyal yapının gerçekliğini ortaya çıkarmaya gayret ettik. Ayrıca Osmanlı´nın kuruluşunda ve sınırlarını genişletmesindeki siyasi şartlar ile sosyal ve kültürel davranışların ne kadar etkili olduğu romandan anlatılanlar yapılarak incelenmeye çalışıldı. Bu bağlamda tarihin en uzun ömürlü devletlerinden biri olan Osmanlı Devleti´nin kuruluşu ve sınırlarını genişletmesindeki şartlar, olay ve gerçeklik bağlamında çok yönlü sorgulandı. Ayrıca romandaki olay, zaman, mekân ve şahıslar arasında tarihi bağlantıların olup olmadığı, farklı kaynaklardan yararlanarak bilimsel metotlarla Osmanlı Devleti´nin siyasi, sosyal ve kültürel yapısını oluşturan unsurlar, ortaya çıkarılmaya çalışıldı.

Anahtar Kelimeler: Cumhuriyet Dönemi, Kemal Tahir, Devlet Ana Romanı, Osman Bey, Osmanlı Beyliği.

10.9737/hist.2021.1060

This study attempts to analyze the foundation of the Ottoman State in Kemal Tahir´s celebrated book "Devlet Ana". The conditions under which the novel was penned and what kind of novelty he incorporated into the Turkish history and novelism were also evaluated during this analysis. Kemal Tahir didn´t not only deal with sentiments but also did this in line with historical reality. Accordingly, he introduced a new current into the understanding of history of his time by novelizing the establishment of the Ottoman State, a subject rarely raised in those days. While analyzing this novel in a historical context, we tried to illuminate the factuality of the place, time and social structure. We also tried to discuss how effective political situation as well as social and cultural milieu were in the establishment of the Ottomans and the extension of its frontiers by referring to the novel. In this context, the circumstances during establishment of the Ottoman State, one of the longest living states of history, and the extension of its frontiers were studied in several respects in its accordance with events and their actuality. Finally, using various sources, we scientifically aimed to reveal whether there is a historical connection between the events, time, place and characters in the novel as well as the elements making up the political, social and cultural structure of the Ottoman State.

Keywords: Republican Era, Kemal Tahir, the Novel Devlet Ana, Osman Bey, Ottoman Principality

10.9737/hist.2021.1060