Yıl:2019   Cilt: 11   Sayı: 2   Alan: Tarih

  1. Anasayfa
  2. Makale Listesi
  3. ID: 1394

Mehmet Evsile ORCID Icon

TBMM Zabıtlarına Göre Cumhuriyet Döneminde Eğitim Hizmetleri (1923-1950)

Türkiye Cumhuriyeti döneminde gerçekleştirilen inkılâp hareketleri içerisinde en başarılı olanlardan biri, eğitim alanında yapılanlar olmuştur. Eğitimin birleştirilmesi, harf inkılâbı ve her kademede yeni eğitim kurumları oluşturulmuştur. Temel eğitim ve üniversitelerin yanında, meslekî eğitim, dinî eğitim ve güzel sanatlar eğitimi için kurumsal düzenlemeler yapılmıştır. Okul çağındaki nüfusun dışında kalan yetişkin eğitimi için de "Millet Mektepleri", "Halk Mektepleri", "Gece Kursları" açılarak halka okuma ve yazma öğretilmiştir. 1928-1935 yılları arasında bu kurumlardan 2.500.000 vatandaş eğitim almıştır. Köyler için Köy Enstitüleri, şehirler için Halkevi ve Halk Odaları ile eğitim hizmetleri zenginleştirilmiştir. Bütün bu faaliyetlerin sonunda 1924 yılında yüzde 2-3 olarak ifade edilen okuryazar oranı 1927 yılında yüzde 11, 1935 yılında yüzde 20,4, 1947 yılında yüzde 36,9 ve 1950 yılında yüzde 40 olmuştur. 1950 yılında 17.000 ilkokul, 1.625.000 öğrenci; 215 ortaokul, 60.000 öğrenci sayısına ulaşılmıştır. Millî Eğitim Bakanlığına bağlı olarak sanat okulları, akşam erkek sanat okulları, kız enstitüleri, akşam kız sanat okulları, kız ve erkek öğretmen okulları, ticaret ortaokulu ve liseleri, yapı ustası, terzilik ve kürkçülük gibi meslek okulları ile imam hatip okulları açılmıştır. Bu makalemiz, Türkiye Büyük Millet Meclisi Tutanaklarındaki konu ile ilgili konuşma metinleri esas alınarak hazırlanmıştır. Basılı eserlerden de faydalanılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Türkiye Cumhuriyeti, Eğitim İnkılâbı, Eğitim Hizmetleri, Eğitim Kurumları, Yetişkin Eğitimi, Dinî Eğitim, Meslekî Eğitim.

DOI Number: 10.9737/hist.2019.733


Educational Services in the Republican Period According to the Turkish Grand National Assembly Records (1923-1950)

The most important successful refoms realized in the Turkish Republic period is the reform realized on the education services. The education system was united to each other, the alphabet was changed and new educational institutions were esatblished. Besides the fundamental education institutions and universities, new regulations were made for occupational, theological and art educations. New establishments such as ''National Shools'', ''Public Schools'' and ''Eveninng Courses'' were organized for the adults who could not opportunity to attend schools and these people were taught how to read and write. About 2.500.000 citizens were educated in these establishments between the years 1928 and 1935. The educational institutions were enriched through ''Village Institutions'' for villagers and ''Public House and Public Rooms'' for the people who lived in cities. At the end of these efforts, the literacy rate expressed as 2-3% in 1924 increased to 11% in 1927, 20,4% in 1935, 36,9% in 1947 and 40% in 1950. The number of students attending 17.000 primary schools was 1.625.000 and 60.000 students started to attend 215 secondary schools. Also in the following period, art schools, evening art schools for male, girls' institutions, evening art schools for female, male and female teacher training schools, occupational schools to train tailors, construction experts and fur sewing and theological schools were established under the Ministry of National Education.This study was carried on through the records of the speeches given in the Turkish Grand Assembly related to the mentioned subject. The printed materials were also used for the article.

Keywords: Turkish Reublic, Education Services, Educational Instıtutıons, Adult Education, Theological Education, Occupational Education.

DOI Number: 10.9737/hist.2019.733


661