A Contribution to Turkish-German Investigations: The Relations Of Ottoman & Cemâhir-i Selâse-i Anseatik in Tanzimat Reform Era

This article; the relations of Cemahir-i Selase-i Hanseatik -known as German trade organisation and composed of Bremen, Hamburg and Lübeck- and Ottoman Empire in the second half of 19th century (1839-1871) have been observed in this study. The organisation which is also known as Hanseatik league is a business organisation founded in 13th century in order to protect mutual benefits of cities in North Germany and German groups living in other countries. Bremen, Hamburg and Lubeck have been the last three candidates in 1669 joining Hansa Union which was at the peak of its impact area. Beside trade relations with these Hanseatik cities, it is also known that Ottoman Empire has diplomatic relations with them in Tanzimat reform era. The agreements between Ottoman Empire and Cemahir´i Selase-i Hanseatik were generally committed in order to provide continuity to commercial activities and keep them in secure way. Seyr-i Sefain agreements have importance among counterparties in terms of free movement in seas and keeping consuls mutually. The content of commercial and diplomatic relations in the dates of 1839-1871 between Ottoman Empire and Hanseatik league are the focal point of this study.

Keywords: Ottoman Empire, Cemahir-i Selase-i Anseatik, Germany, trade, diplomacy

DOI Number: 10.9737/hist.2018.635

Çalışmamız; Lübeck, Hamburg ve Bremen şehirlerinden müteşekkil bir Alman ticari organizasyonu olup Osmanlı resmi kaynaklarında "Cemâhir-i Selâse-i Anseatik" olarak ifade edilen birliğin, Tanzimat´tan başlayarak 1871 yılında Alman siyasal birliğinin kurulmasına kadar geçen süreçte Osmanlı Devleti ile olan diplomatik ve ticari münasebetlerini konu edinmiştir. Osmanlı kaynaklarında Anseatik Ligi olarak da bahsi geçen bu organizasyon, Batı kaynaklarında "Hansa Birliği" olarak ifade edilmiştir. Hansa Birliği, Almanya´nın kuzeyindeki şehirlerin ve yabancı ülkelerde yaşayan Alman gruplarının karşılıklı çıkarlarını korumak amacıyla 13. yüzyılda kurdukları bir ticari örgütlenmedir. Birlik, etki alanının zirvesine 14. yüzyılda çıkmıştır. Osmanlı Devleti´nin, Tanzimat döneminde Anseatik şehirleriyle ticari ilişkilerin yansıra diplomatik ilişkiler içinde olduğu da bilinmektedir. Cemâhir-i Selâse-i Anseatik ile Osmanlı Devleti arasında yapılan anlaşmalar genel olarak ticari faaliyetlere süreklilik kazandırmak ve ticari faaliyetlerin emniyet içerisinde yürütülmesini sağlamak amacına yönelik olmuştur. Taraflar arasında denizlerde serbest dolaşımı sağlamaya ve karşılıklı olarak konsolos ve konsolos vekili bulundurmaya yönelik seyr-i sefâin anlaşmaları önem arz etmektedir. Osmanlı Devleti ile Cemâhir-i Selâse-i Anseatik arasında 1839-1871 yılları arasında yapılmış olan ticari ve diplomatik ilişkiler, çalışmamızın odak noktasını teşkil etmektedir.

Anahtar Kelimeler: Osmanlı Devleti, Cemâhir-i Selâse-i Anseatik, Almanya, ticaret, diplomasi.

DOI Number: 10.9737/hist.2018.635