Year:2018   Volume: 10   Issue: 10   Area: Tarih

  1. Home
  2. Article List
  3. ID: 1267

Hüsnü Yücekaya

Textile Products in Amasya Qadi Court Records(1784-1880)

In the West, the reflections of the transformation in the means of production on the Ottoman manufacturers are still not clear. It should be considered that the Ottoman producers, who are connected to the East-West trade network, renew themselves against the new situation. In a geographically changing geography for centuries, it is impossible for them not to change themselves as a passive spectator. Industrial Revolution emerged in the weaving sector. with the research done in the Amasya kadı records of the Ottoman weaving was tried to understand. In this regard, fabrics produced in Amasya, usage rates of these fabrics, imported fabrics and their ratios and other elements in the weaving sector were determined. All these identified things revealed the production status of the city between 1784-1880 and the fabrics brought from other cities. Within the framework of the research, hundreds of samples were examined in seven women's records. In these examples, 59 different fabrics were identified. A total of 105 types of fabrics were determined when the sub-types of the fabrics were determined. The most determined fabric is printing fabric. The fabric is the most intensely detected fabric after printing fabric. Since the 1830s, the printing fabric has started to be detected with an increasing rate of acceleration. In 1840s, fifteen percent of the fabrics used in Amasya were printing fabrics and in 1860s this rate exceeded twenty percent. In Amasya city, it is seen that there is an expansion after the 1830s in terms of fabric variety. In the 1850s, around 50 fabric types were used in the city. The possible cause of this situation is the reflection of the developments in the weaving industry to the city of Amasya. One of every four fabrics found in Amasya city was brought from outside Amasya. Nine percent of the total fabrics are imported fabrics.

Keywords: Ottoman Weaving, Amasya Weaving, Silk Fabric, Ottoman Fabrics

DOI Number: 10.9737/hist.2018.704


Amasya Şer´iyye Sicillerindeki Dokuma Ürünleri (1784-1880)

Batıda, üretim araçlarındaki dönüşümün Osmanlı imalatçıları üzerindeki yansımaları hâlâ berraklaşmış değildir. Yüzyıllar boyu muazzam bir değişime şahitlik eden bir coğrafyada, pasif bir izleyici olarak kendilerini konumlandırmaları mümkün değildir. Doğu-batı ticaret silsilesine eklemlenmiş olan, Osmanlı üreticilerinin yeni durum karşısında mutlaka yeniden organize oldukları düşünülmelidir. Osmanlı şehirlerinin ve loncalarının tarih içindeki konumları saydamlaştıkça bu hususlar aydınlığa kavuşacaktır. Bir açmaz halini alan meselelerin çözümü ise her bir şehirdeki imalat merkezlerinin kendilerine özgü serüvenlerinin anlaşılmasıyla mümkün olacaktır. Sanayi İnkılabı, dokuma endüstrisinde ortaya çıkmıştır. Yürütülen çalışma çerçevesinde, Amasya sicillerindeki örneklerin ışığında Osmanlı dokumacılığına bir perspektif sağlanmaya çalışılmıştır. Bu doğrultuda sanayi inkılabı etkilerinin henüz hissedildiği zaman ve sonrası dönemde, Amasya´da kullanılan kumaşlardaki değişim ve imalat usulündeki dönüşüm önemlidir. Özellikle Amasya´da üretilen kumaşlar ile şehir dışından getirilen kumaşlar belirlenmiştir. Bu kumaşların zaman içindeki kullanım oranları, ithal dokumalar ve oranları ile dokuma sektöründeki diğer bir kısım unsurlar da tespit edilenler arasındadır. Belirlenen hususlar, 1784-1880 yılları arasında şehrin dokuma ürünleri genel görünümünü ortaya çıkarmıştır. Yürütülen araştırma çerçevesinde yedi sicilde, iki yüzü aşkın tereke incelenmiştir. Bu terekelerde, 59 farklı kumaş tespit edilmiştir. Tespit edilen kumaşların alt türleri de eklendiğinde toplam 105 çeşit kumaş belirlenmiştir. En çok tespit edilen kumaş basma kumaşıdır. Basma kumaşından sonra en yoğun tespit edilen kumaş ise çuhadır. Basma kumaşı 1830'lu yıllardan itibaren ivmesi artan bir oranla tespit edilmeye başlanmıştır. 1840´lı yıllara gelindiğinde, Amasya´da kullanılan kumaşların yüzde onbeşi basma kumaşı iken 1860´lı yıllarda bu oran yüzde yirmileri aşmıştır. Bunun muhtemel nedeni pamuklu dokuma usulünde değişen üretim tarzıdır. Amasya şehrinde kumaş çeşitliliği açısından 1830´lu yıllardan sonra bir genişleme olduğu görülmüştür. 1850´li yıllara gelindiğinde ise şehirde 50 civarı kumaş çeşidi kullanılmaktadır. Bu durumun nedeni, dokuma endüstrisindeki ilerlemelerin, Amasya şehrine yansıması ile ilgili olabilir. Amasya şehrinde tespit edilen her dört kumaştan biri, Amasya dışından getirilmiştir. Toplam kumaş çeşitlerinin yüzde dokuzu ithal kumaşlardır.

Anahtar Kelimeler: Osmanlı Dokumacılığı, Amasya Dokumacılığı, İpekli Kumaş, Osmanlı Kumaşları

DOI Number: 10.9737/hist.2018.704


489