U.S. Policy towards Turkey in the First Years of Eisenhower Period (1953-1955) According to the American Diplomatic Documents

After the Second World War, the Soviet Russia´s foreign policy towards Turkey forced Ankara to seek new allies for the protection from the Soviet territorial claims. After the war had ended, Britain did not have enough power to resist alone against the Soviet danger which led U.S. to take a leading role against the Soviet Russia. After that, Turkey started to seek the American support against the Russian threat. As a result of pursuing similar policies against the communism, two countries´ relations improved steadily. First, Truman Doctrine and then Turkey´s NATO membership established a strong relation between Washington and Ankara. However, both sides´ different approaches to some issues, particularly economic one, between them led to worsening their relationship slowly by 1953. Although there was no fundamental change in their policy against the Soviet danger, the American approach towards the Turkish economic problems started to cause a disappointment on the Turkish government. Turkey had accepted all American requests on opening new military bases in Turkey to help its ally U.S. In return, the Turkish government expected that the United States would increase the amount of economic aid to Turkey. However, the Turkish economic aid request from U.S. was not found acceptable many times by the American officials, which led to frustration on the Turkish side. In this sense, this study examines Turk-American relations between 1953-1955.

Keywords: Turkish Foreign Policy, Turkish-American Relations, Democrat Party.

DOI Number: 10.9737/hist.2017.548

II. Dünya Savaşı´nın sona ermesinin ardından oluşan yeni düzende Sovyet Rusya´nın Türkiye´ye karşı takınmış olduğu saldırgan tutum, Ankara´yı Moskova´ya karşı denge unsuru olabilecek bir güç aramaya itmiştir. İngiltere´nin savaş sonrası eski gücünü yitirmesi, ABD´nin devreye girmesine neden olmuş ve Türkiye de bu yeni durumda Sovyet tehdidine karşı Washington yönetiminden destek arama yoluna girmiştir. ABD ve Türkiye´nin izlediği dış politikanın uyuşması onları birbirlerine yakınlaştırmış, önce Truman Doktrini daha sonra da Türkiye´nin NATO´nun üyesi hâline gelmesi, bu durumu daha da güçlendirmiştir. Fakat ikili ilişkilerin genel manada iyi gitmesine rağmen, 1953 yılı itibariyle aralarındaki konulara göstermiş oldukları bazı farklı yaklaşımlar, iki ülke ilişkileri arasında bir soğukluk oluşmasına neden olmuştur. ABD´nin Türkiye´den talep ettiği askeri üslere ve tesislere Ankara olumlu cevap vermesine rağmen, Türk hükümeti özellikle ekonomik yardım noktasında ABD´den istediği desteği tam olarak görememiştir. Bazı durumlarda, Washington yönetiminin Türk yöneticilerin isteklerine yaklaşımı, sıkı ilişki içinde olan iki müttefikten çok herhangi bir devlete karşı aldığı tavır gibi olmuştur. ABD´nin bu tutumu, Türkiye´de bulunan ABD Büyükelçilerinin de gözünden kaçmamış, zaman zaman Washington´u Türkiye´ye karşı olan yaklaşımları nedeniyle uyarma ihtiyacı hissetmişlerdir. Bu çalışma Eisenhower iktidarının ilk yılları olan 1953-1955 tarihleri arasındaki Türk-Amerikan ilişkilerinin genel bir tahlilini yapmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Türk Dış Politikası, Türk-Amerikan İlişkileri, Demokrat Parti.

DOI Number: 10.9737/hist.2017.548