An Example to the Extraordinary Process in Turkish Democracy History: Foundation of the First Nihat Erim Government

The success of the democratic states in the Second World War had affected Turkey and resulted in the formation of a second political party. Therefore, the multi-party system has started officially and practically in Turkey. In the 1950 elections, the Democrat Party (DP), which was established in 1946, has gained a huge success against Republican People´s Party (RPP) and came the power alone. The Democrat Party had stayed in power alone for 10 years and had been driven away from administration with a coup d´état dated 27 May 1960. After the 1961 elections, the coalition government years for Turkey had started and this situation had continued until the year of 1965. The Justice Party, which came to power alone in 1965 elections, stayed in power until 12 March 1971 Memorandum. After the 27th May coup, 12th March Memorandum is like a second strike to the Turkish democracy. Because Demirel Government, which came to power via elections, had to resign. Meanwhile, RPP Koceali Deputy Nihat Erim had been assigned as Prime Minister. Nihat Erim had formed a new government consisting of members mostly outside of the National Assembly including the party members. The Erim Government, which was formed to realize the foreseen reforms in 12th March Memorandum, had started its activities by receiving vote of confidence from the Turkish Grand National Assembly. This government formed under the shadow of the Memorandum was on the prowl of the practices that were seen compulsory. In this article, First Nihat Erim Government is evaluated during the process when the democracy reaches deadlock.

Keywords: Nihat Erim, Democracy, 12th March Memorandum, Turkish Armed Forces, Turkish Grand National Assembly

DOI Number: 10.9737/hist.2017.554

İkinci Dünya Savaşı´nda demokratik devletlerin elde etmiş oldukları başarı, Türkiye üzerinde etkili olmuş ve 1945 yılında ikinci bir siyasi partinin kurulması sağlanmıştır. Böylece, Türkiye´de çok partili siyasal hayat resmen ve fiilen başlamıştır. 1946 yılında kurulan Demokrat Parti (DP), 1950 seçimlerinde Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) karşısında büyük bir başarı elde ederek tek başına iktidara gelmiştir. 10 yıl tek başına iktidarda kalan Demokrat Parti, 27 Mayıs 1960 tarihli askeri darbe ile yönetimden uzaklaştırılmıştır. 1961 seçimlerinden sonra Türkiye için koalisyonlu yıllar başlamış, bu durum 1965 yılına kadar devam etmiştir. 1965 seçimlerinde tek başına iktidara gelen Adalet Partisi ise, 12 Mart 1971 Muhtırasına kadar iktidarda kalmıştır. 27 Mayıs´tan sonra 12 Mart Muhtırası, Türk demokrasisine vurulan ikinci darbe niteliğindedir. Çünkü seçimle iktidara gelen Demirel Hükümeti, istifa etmek zorunda kalmıştır. Bu arada partisinden istifa eden CHP Kocaeli Milletvekili Nihat Erim, başbakan olarak atanmıştır. Nihat Erim, çoğunluğu Meclis dışından olmak üzere parti üyelerinin de içinde bulunduğu yeni bir hükümet kurmuştur. 12 Mart Muhtırasında öngörülen reformların gerçekleştirilmesi amacıyla kurulan Erim Hükümeti, Meclis´ten güvenoyu alarak faaliyetlerine başlamıştır. Muhtıranın gölgesinde kurulan bu hükümet, zorunlu görülen icraatları yapma gayreti içerisinde olmuştur. Bu makalede, demokrasinin çıkmaza girdiği bir süreçte I. Nihat Erim Hükümeti´nin kuruluşu değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Nihat Erim, Demokrasi, 12 Mart Muhtırası, Türk Silahlı Kuvvetleri, Meclis.

DOI Number: 10.9737/hist.2017.554