Negative Propaganda Activities against Turkey and Turkish People during the Independence Process of Hatay (1938-1939)

The purpose of this study is to investigate negative propaganda activities against Turkey and Turkish people with the start of election activities in Hatay during the period that Hatay gained independence as from April 1938. In 1936, the peaceful policy carried out by Turkey for solving the Hatay problem brought results, and the League of Nations recognized the independence of the Sanjak in accordance with the Sandler report in April, 1937. It was decided to hold elections in order to form a legislative assembly in conformity with the status and constitution prepared for the Sanjak. For this purpose, it was proposed to start elections in the Sanjak in April, 1938. Members of the Election Commission of the League of Nations and France started propaganda activities for arriving at a conclusion against Turkish people during this period. The Election Commission prepared the election regulation in consultation with the French officials and also stated that non-Turkish groups were under pressure by promulgating a declaration to the community. Moreover, France accelerated the propaganda activities against Turkey for the purpose that the elections would result in its own favour. France moved Hınçak and Taşnak Armenians and also Arab population from Syria to Hatay and registered them as electors and thus increased the Arabic and Armenian population in the region. In the elections, it suppressed the Alevi people who were on Turkey´s side, and propaganda was spread about that the listed people would be slaughtered in order to threaten the people who desired to enrol into the Turkish lists. By this way, the number of Turkish electors was tried to be shown lesser. With the provocations of France, propaganda activities against Turkey accelerated in the Arabic world. The propagandistic attitude of France increased the tension among the ethnic groups in the region. Another country carrying out active propaganda in the region was Italy. The Italian consul in İskenderun increased the propaganda activities on behalf of Italy and carried out "Alevi Fascism" towards the Alevi people. Turkey understood that it was necessary to prevent propaganda activities of the foreigners in Hatay performed by forming a coordinated network within the scope of a program and to settle down an active counter-propaganda. In this research, the propaganda activities of France during the 1938 Hatay elections and of Italy afterwards against Turkish people were analysed depending on archival resources. The main sources of the research were the documents in the ATASE Archive of General Staff and the Republic Archives of the Presidency. Moreover, periodicals and the copyrighted works were also used.

Keywords: Hatay (Sanjak), Propaganda, France, Italy, Turkey.

DOI Number: 10.9737/hist.2019.755

Çalışmanın amacı Hatay´ın bağımsızlığını kazanması sürecinde, Nisan 1938´den itibaren Hatay´daki seçim faaliyetlerinin başlamasıyla birlikte Türkiye ve Türkler aleyhinde yapılan olumsuz propaganda faaliyetlerini irdelemek olarak tanımlanır. 1936 yılında Hatay sorunun ortaya çıkmasıyla birlikte Türkiye´nin yürütmüş olduğu barışçı diplomasi meyvesini vermiş, Sandler raporu doğrultusunda Milletler Cemiyeti Nisan 1937´de Sancak´ın ayrı varlığını kabul etmiştir. Sancak için hazırlanan statü ve anayasa gereğince yasama meclisinin oluşturulması için seçimlerin yapılması kararlaştırılmıştır. Bu amaçla Nisan 1938´de Sancak´ta seçimlerin başlaması öngörülmüştür. Bu süreçte seçimlerin Türkler aleyhine sonuçlanması için Milletler Cemiyeti Seçim Komisyonu üyeleri ve Fransa propaganda faaliyetlerine başlamıştır. Seçim Komisyonu seçim yönetmeliğini Fransız görevlilerine danışarak hazırladığı gibi ayrıca halka bir beyanname neşrederek Türk olmayan unsurların baskıya maruz kaldığını belirtmiştir. Öte yandan Fransa seçimlerin kendi lehine sonuçlanması için Türkiye aleyhtarı propaganda faaliyetlerini hızlandırmıştır. Fransa, Suriye´de bulunan Hınçak ve Taşnak Ermenilerini keza Arap nüfusunu Hatay´a taşıyarak bunları seçmen olarak kaydetmiş, böylece bölgedeki Arap ve Ermeni nüfusunu artırmıştır. Seçimlerde Türklerden yana olan Alevi halkı baskı altına almış, Türk listelerine kaydolmak isteyen seçmenlere gözdağı vermek için listelere yazılanların katledileceğine ilişkin propaganda yayılmıştır. Bu şekilde Türklerin seçmen sayısı az gösterilmeye çalışılmıştır. Fransa´nın kışkırtmalarıyla Arap dünyasında Türkiye aleyhtarı propaganda faaliyetleri hız kazanmıştır. Fransa´nın propagandif tavrı bölgede bulunan etnik unsurlar arasında gerginliği tırmandırmıştır. Bölgede aktif propaganda yapan diğer bir ülke ise İtalya´dır. İskenderun´daki İtalyan konsolosu İtalya lehine propaganda faaliyetlerini artırarak Alevilere "Alevi Faşistliği" propagandası yapmıştır. Türkiye, Hatay´daki yabancıların muntazam bir şebeke kurarak bir program dâhilinde yaptıkları propagandaları önlemek ve aktif bir karşı propaganda faaliyetine koyulmak gerektiğini anlamıştır. Araştırmada 1938 Hatay seçimleri sırasında Fransa´nın ve bilahare İtalya´nın Türkler aleyhine yaptığı propaganda faaliyetleri arşiv kaynaklarına dayanarak irdelenmiştir. Araştırmanın temel kaynağını Genelkurmay ATASE Arşivi ve Cumhurbaşkanlığı Cumhuriyet Arşivindeki belgeler oluşturmuştur. İlaveten süreli yayınlar ve telif eserlerden de yararlanılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Hatay (Sancak), Propaganda, Fransa, İtalya, Türkiye.

DOI Number: 10.9737/hist.2019.755