Political, Administrative and Socio-Economic Structure of Manavgat (XV-XIX. Centuries)

Manavgat and its surroundings have been an important settlement area since the first era and many cities were established here. Köprüçay, Manavgat Stream and Side Port have been effective places in regional and foreign trade since ancient times. With the conquest of Antalya and Alanya and being trade centers during the Seljuk period of Turkey, the commercial and economic importance of this region has increased even more.. In this and the following period, trade was made with places such as Syria, Egypt, Cyprus and Rhodes. In this and the following period, trade was made with places such as Syria, Egypt, Cyprus and Rhodes. It is possible to see the effects of Tekeoğulları, Manavgat Emirate, Karamanoğulları and Alaiye Principality in this region when the Seljuks of Turkey were about to collapse. After the Ottoman Empire took over, we see that the process of registration started here. Especially cadastral record books dated 1455, 1475, 1530 and 1555 and many Müsellem books belonging to Manavgat give information about the political, administrative, military and socio-economic structure of the region. Archive materials such as subsequent books, individual documents, yearbooks etc. reveal the situation of Manavgat after XVI. century. In the sub-districts and towns here, important changes were desired to be made in the administrative area and there were correspondences on this subject. In these correspondences, information was given about the administrative arrangements made or planned to be made in places such as Manavgat, Dusenbe, Ibradi, Eski Antalya (Side), Alaiye, Akseki. Briefly in this study, from XV. Century until the end of the XIX, the history of Manavgat, Manavgat city, villages, Yoruk communities, administrative status, foundations, socio-economic structure were evaluated. Even the issues regarding the regulations and changes in the administrative structure were evaulated until 1914. This study showed that the city of Manavgat, although it looks like a small town, is one of the important towns of the region with its villages, Yoruk and Tahtacı communities and its economic structure.

Keywords: Manavgat, Dusenbe, Alaiye, Ibradi, Beskonak, Old Antalya (Side), Tahtacı, administrative structure.

10.9737/hist.2021.1035

Manavgat ve çevresi ilk çağdan itibaren önemli bir yerleşme alanı olmuş ve burada birçok şehir kurulmuştur. Köprüçay, Manavgat Çayı ve Side limanı ilkçağlardan itibaren bölgesel ve dış ticarette etkili yerler olmuştur. Türkiye Selçukluları döneminde Antalya ve Alanya´nın alınması ve ticari olarak kullanılmasıyla bu bölgenin ticari ve ekonomik yönden önemi daha da artmıştır. Bu ve sonraki dönemde Suriye, Mısır, Kıbrıs ve Rodos gibi yerlerle ticaret yapılmıştır. Türkiye Selçuklularının yıkılmaya yüz tuttuğu devirde bu bölgede, Tekeoğulları, Manavgat Emirliği, Karamanoğulları ve Alâiye Beyliği´nin etkilerini görmek mümkündür. Osmanlı Devleti´nin eline geçtikten sonra burada tahrir işleminin başladığını görmekteyiz. Özellikle 1455, 1475, 1530 ve 1555 tarihli tapu tahrir defterleri ile Manavgat´a ait birçok Müsellem defteri bölgenin siyasi, idari, askeri ve sosyo-ekonomik yapısı hakkında bilgi vermektedir. Daha sonrasına ait defterler, münferit belgeler, salnameler vb. arşiv malzemeleri Manavgat´ın XVI. yüzyıldan sonraki durumunu ortaya koymaktadır. Buradaki nahiye ve kazalarda idari alanda önemli değişiklikler yapılmak istenmiş ve bu konuda yazışmalar olmuştur. Bu yazışmalarda, Manavgat, Düşenbe, İbradi, Eski Antalya (Side), Alâiye, Akseki gibi yerlerde yapılan veya yapılması düşünülen idari düzenlemelerle ilgili bilgiler verilmiştir. Kısaca bu çalışmada, XV. yüzyıldan XIX. yüzyılın sonuna kadar Manavgat´ın tarihi, Manavgat şehri, köyleri, Yörük cemaatleri, idari durumu, vakıfları, sosyo-ekonomik yapısı değerlendirilmiştir. Hatta idari yapıdaki düzenleme ve değişikliklerle ilgili hususlar 1914 yılına kadar getirilmiştir. Yapılan bu çalışma göstermiştir ki, Manavgat şehri küçük bir kasaba görünümünde olmakla birlikte köyleri, Yörük ve Tahtacı cemaatleri ve iktisadi yapısıyla bölgenin mühim kazalarından birisi durumundadır.

Anahtar Kelimeler: Manavgat, Düşenbe, Alâiye, İbradi, Beşkonak, Eski Antalya (Side), Tahtacı, idari yapı.

10.9737/hist.2021.1035