Year:2022   Volume: 14   Issue: 2   Area: Tarih

  1. Home
  2. Article List
  3. ID: 2227

Faruk Söylemez ORCID Icon,Muhammet Nuri Tunç

Tribal Muqataas within the framework of Ottoman Financial Policies: Rişvan and Çakallı Muqataa

The Ottoman Empire evaluated many nomadic communities living in Anatolia within the framework of the mukataa system. Rişvan and Çakallı tribes, which were important nomadic communities of Anatolia in terms of both social and economic structure, were also included in the mukataa system like other nomadic communities; It was saved by the iltizam and malikâne system. Some nomadic communities affiliated to the Rişvan and Çakallı tribes and some taxes belonging to the local Rişvan members formed this mukataa. While the savings of Rişvan and Çakallı Mukataa were saved by emanet and iltizam until the end of the 17th century, with the establishment of the malikâne system, they began to be saved as malikâne. Mukataa revenues were allocated to various castle and ammunition expenditures, female members of the dynasty and some important statesmen. Revenues were collected by the voivodas, who were mostly chosen from within the tribe or from the local powerful family members. As for the collection of tax, the problems experienced in all tax units were experienced in similar ways in this mukataa. In this study, it is aimed to determine the subjects such as the savings forms of Rişvan and Çakallı Mukataa, the taxes collected from the mukataa reaya, the problems experienced in tax collection, the interventions to the mukataa, the measures taken against the interventions, the management of the mukataa.

Keywords: Rişvan, tribe, semi nomads, muqataa, iltizam.

10.9737/hist.2021.1088


Osmanlı Mali Sistemi Çerçevesinde Aşiret Mukataaları: Rişvan ve Çakallı Mukataası

Osmanlı Devleti, Anadolu'da yaşam süren birçok konargöçer topluluğu mukataa sistemi çerçevesinde değerlendirmiştir. Anadolu'nun gerek toplumsal gerekse iktisadî yapısı bakımından önemli konar göçer topluluklarından olan Rişvan ve Çakallı aşiretleri de diğer konar göçer topluluklar gibi mukataa sistemi içerisinde yer almış; iltizam ve malikane sistemiyle tasarruf edilmiştir. Rişvan ve Çakallı aşiretlerine bağlı konargöçer bazı cemaatlerle yerli Rişvan mensuplarına ait bazı vergiler bu mukataayı oluşturmuştur. Rişvan ve Çakallı Mukataası'nın tasarrufu 17. yüzyılın sonlarına kadar emaneten ve iltizamen tasarruf edilmişken malikane sisteminin ihdas edilmesiyle birlikte malikane olarak tasarruf edilmeye başlanmıştır. Mukataa gelirleri çeşitli kale ve mühimmat harcamalarına, hanedanın kadın üyelerine ve bazı önemli devlet adamlarına tahsis edilmiştir. Gelirlerin tahsiliyse voyvodalar tarafından gerçekleştirilmiş olup, voyvodalar, çoğunlukla, aşiret içerisinden veya yerel güçlü aile mensuplarından seçilmiştir. Verginin tahsili konusundaysa tüm vergi birimlerinde yaşanan sorunlar bu mukataa özelinde de benzer şekillerde yaşanmıştır. Bu çalışmayla Rişvan ve Çakallı Mukataası'nın tasarruf şekilleri, mukataa reayasından tahsil edilen vergiler, vergi tahsilinde yaşanan sıkıntılar, mukataaya yapılan müdahaleler, müdahalelere karşı alınan tedbirler, mukataanın yönetimi gibi konuların tespiti amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Rişvan, aşiret, konar göçer, mukataa, iltizam.

10.9737/hist.2021.1088


645