Karşı Devrime Yönelik ABD Diplomasisi ve Sultan II. Abdülhamid'in Tahttan İndirilmesi (1909)

Amerika Birleşik Devletleri - Osmanlı İmparatorluğu ilişkileri, çalışmaları çoğunlukla Osmanlı´nın Avrupalı güçlerle ilişkileri üzerine odaklanan araştırmacıların nezdinde büyük ilgi görmemiştir. Bu araştırma, ABD - Osmanlı ilişkileri tarihinin önemli bir dönemini ağırlıklı olarak Amerikan ve İngiliz belgelerine dayanarak tartışmaktadır. Araştırma giriş mahiyetinde İttihad ve Terakki Cemiyeti´nin 1908´de gerçekleştirdiği devrimi ve Osmanlı İmparatorluğu idaresini ele geçirişini, İTC´nin kanunların yürürlüğe konulması ve yeni bir Osmanlı hükümetinin teşkili çabaları bağlamında Amerikan diplomasisini ve ABD büyükelçisi John Leishman´ın devrim sonrası Osmanlı İmparatorluğu´nun geleceğine dair iyimserliğine değinmektedir. Parlemento seçimlerinin yapılması ve toplanmasından karşı devrim emârelerinin belirmesine, Adana katliamı ve karşı devrim girişimi nedeniyle Amerikan gemisi Scorpion´un gönderilmesine uzanan olaylar ve Amerikan gemilerinin gönderilmesi etrafındaki tartışmalara da yine bu araştırmada yer verilmektedir. Karşı devrimi önleyerek İTC´nin kontrolü yeniden ele almasını sağlayan Mehmet Şevket Paşa kuvvetlerinin İstanbul´a doğru ilerlemesi meselesine ilaveten ABD´nin Nisan 1909´da II. Abdülhamit´in tahttan indirilişi karşısında tavrı, iki ülke arasındaki karşılıklı ilişkiler ve silahsızlanmada araştırmanın ele aldığı konulardır. Araştırma ulaştığı en önemli neticeleri sunduğu bir sonuç bölümünü ihtiva etmektedir.

Keywords: Amerika Birleşik Devletleri, Osmanlı İmparatorluğu, Sultan Abdülhamid, 1908 devrimi, 1909 karşı devrimi

DOI Number: 10.9737/hist.2021.995

Relations between the USA and the Ottoman Empire have not received much attention from scholars as most studies have focused on Ottoman relations with European powers instead. This paper discusses an important stage in the history of Ottoman relations with the USA by relying mainly on American and British documents. This research deals with an introduction to the 1908 revolution carried out by the Committee of Union and Progress (CUP) and their control over the Ottoman Empire, the diplomacy of the USA towards what the CUP did to enforce the law, the formation of the new Ottoman government and the optimism of the USA ambassador, John Leishman, about the future of the Ottoman Empire after the revolution. The discussion also deals with USA diplomacy ranging from holding parliamentary elections and convening until the harbingers of the counter-revolution began, what happened to the sending of the American ship Scorpion due to the counter-revolution and the Adana massacre, and the controversy surrounding the sending of American ships. The issue of the advance of Mahmud Shevket Pasha's army towards Istanbul, which was able to eliminate the counter-revolution and restore the control of the CUP again, has also been touched upon in addition to the position on the ouster of Sultan Abdul Hamid II in April 1909 and the bilateral relations between the two countries, including the problem of disarmament. The study also contains a conclusion dealt with important results.

Anahtar Kelimeler: United States of America, Ottoman Empire, Sultan Abdul Hamid II, 1908 Revolution, Counter-revolution 1909

DOI Number: 10.9737/hist.2021.995