Fatımîlerin Doğu Politikası ve Doğu Roma İmparatorluğu İle İlişkileri

Fatımîler Batı Akdeniz´de hakimiyeti tesis etmek amacıyla Sicilya ve Güney İtalya´da Doğu Roma İmparatorluğu ile mücadele ederken doğuda Mısır gibi stratejik önemi yüksek bölgelere güçlü bir harekât gerçekleştirememişlerdir. Ancak islam dünyasında güçlü ve tek hükümdar olabilmenin en önemli gerekliliklerinden biri Mısır gibi bir orta merkeze sahip olmaktı. Hindistan-Avrupa ticaret yolunun üzerinde ve üç kıtanın birleştiği noktada bulunan, Kızıldeniz ve Akdeniz´e kıyısı olan önemli limanlara sahip olan, Asya ve Afrika arasında kara kervan yollarının rotasında bulunan Mısır´ın konumu ise bu noktada Fatımîler için ayrı bir önem arz etmiştir. 912´den 969 yılına kadar yapılan dört askeri hareket sonucunda Halife Muiz Lidînillah(953-972) döneminde Mısır´ın fethi gerçekleştirilmiştir. Fatımîler Mısır´ın fethinden sonra Suriye ve Hicaz bölgesinde de hakimiyetlerini tesis etmek için bir takım müdahalelerde bulunmuştur. Ancak Fatımîlerin Mısır, Suriye ve Hicaz bölgesinde hakimiyet kurması Doğu Roma´nın Doğu Akdeniz´deki varlığını tehdit etmeye başlamıştır. Dolayısıyla hem Fatımîler hem de Doğu Roma İmparatorluğu Akdeniz´de hakim olabilmek için birbirleri ile mücadele etmişlerdir. Bu mücadeleler Selçukluların güçlü bir siyasi teşekkül olarak ortaya çıkması ve Haçlı seferlerinin başlamasına kadar devam etmiştir.

Anahtar Kelimeler: Fatımîler, Doğu Roma İmparatorluğu, Mısır, Suriye, Hicaz.

DOI Number: 10.9737/hist.2020.926

While Fatimids were struggling with the Eastern Roman Empire in Sicily and Southern Italy in order to establish domination in the Western Mediterranean, they could not perform a strong operation in regions with high strategic importance such as Egypt in the east. However, one of the most important requirements to be a strong and sole ruler in the Islamic world was to have a central center like Egypt. The location of Egypt, which is located on the India-Europe trade route and at the junction of the three continents, has important harbors along the Red Sea and the Mediterranean, and on the route of the black caravan routes between Asia and Africa, was of special importance for the Fatimids at this point. The conquest of Egypt was carried out in the period of Caliph Muiz Lidînillah (953-972) as a result of four military movements from 912 to 969. After the conquest of Egypt, Fatimîds made some interventions to establish their domination in Syria and Hejaz region. However, the domination of Fatimids in Egypt, Syria and Hejaz started to threaten the existence of Eastern Rome in the Eastern Mediterranean. Therefore, both Fatimids and the Eastern Roman Empire battled with each other to dominate the Mediterranean. These struggles continued until the emergence of the Seljuks as a strong political organization and the start of the Crusades.

Keywords: Fatimids, Eastern Roman Empire, Egypt, Syria, Hejaz.

DOI Number: 10.9737/hist.2020.926