Yıl:2019   Cilt: 11   Sayı: 3   Alan: Tarih

  1. Anasayfa
  2. Makale Listesi
  3. ID: 1417

Ümran Ozan Karahan ORCID Icon

Hellenistik ve Roma Dönemi´nde Hellen Kentlerinde Tahkim: Samos-Priene Örneği

Antik Hellen Dünyası´nda tahkim davaları anlaşmazlıklar için yaygın bir çözüm yöntemi olarak sıklıkla kullanılmıştır. Hellen kent devletleri aralarındaki anlaşmazlıkları ikili olarak çözemediklerinde itibar sahibi üçüncü bir kent devletinden arabuluculuk talebinde bulunmaktaydılar. Bu barışçıl yöntem yaygın bir şekilde uygulanırken zaman zaman kent devletleri, aralarında yaptıkları antlaşma metinlerine ileride oluşabilecek olası anlaşmazlıkların çözümü için tahkim şartı ile ilgili maddeyi de ekliyorlardı. Hatta hakem olarak seçilebilecek kent ya da kentlerin adları da eklenmekteydi. Bu seçimler yapılırken en ince detayına kadar belirlenebiliyordu. Tahkim davalarına bakacak olan mahkeme heyeti üyelerinin seçimleri titizlikle yapılmaktaydı. Bu barışçıl yöntem Hellenistik krallıklar ve Roma Dönemi Küçük Asia´sında devam ettirilmeye çalışılmıştır. Ancak Roma´nın bölgeye tamamen hâkim olmasıyla daha çok senatusun tahkim davalarına müdahil olmaya başladığını görmekteyiz. İlk dönemlerde senatus bu davalara müdahil olmadan üçüncü bir kenti görevlendirmekteydi. Ancak her güçlü devletin yaptığı gibi bölgedeki kendi çıkarlarının gözetilmesine önem vermekteydi. Bu nedenle de tahkim davalarında tam olarak tarafsız ve adaletli davrandığını söylememiz çok da olası değildir. Bu tahkim davalarının en bilinen örneklerinden biri, Samos ile Priene kentleri arasında yaşanan arazi anlaşmazlığı nedeniyle çok defa tekrarlanmış olan tahkim davalarıdır.

Anahtar Kelimeler: Tahkim, Hellenler, Küçük Asia, Samos, Priene.

DOI Number: 10.9737/hist.2019.749


Arbitration in Hellen Cities in Hellenistic and Roman Periods: Samos-Priene Example

In the Ancient Hellen World, arbitration cases were frequently used as a common solution method for disputes. When two Hellen city-states could not resolve disputes between themselves, they would seek the mediation of a third city-state of high prestige. While this peaceful method was widely practiced, from time to time, city-states would add the clause related to arbitration to the texts of their treaties to settle possible disputes that might occur later. They would even add the names of the cities that could be chosen as arbitrators. These choices could be determined down to the smallest detail. The election of the members of the panel that would hear the arbitration cases was made with great care. This peaceful method was tried to be continued in Hellenistic Kingdoms and Roman Period Asia Minor. However, we see that rather the senatus started to intervene in the arbitration cases as Rome completely dominated the region. In the early days, the senatus would not intervene in these cases and would act as a third state. However, as every powerful state had done, it would show great care that its interests in the region were looked out for. Therefore, we cannot really say that it was completely impartial or fair in arbitration cases. One of the most well-known examples of these arbitration cases is those regarding land disputes between the Cities of Samos and Priene that have been repeated many times.

Keywords: Arbitration, Hellenes, Asia Minor, Samos, Priene.

DOI Number: 10.9737/hist.2019.749


353