II. Dünya Savaşı Dönemi ve Sonrasında Ziraî Kombinalar Tarihi Hakkında Bir İnceleme (1937-1949)

1937 yılında Ziraî Kombinalar Kurumu´nun tesisinden 1949 yılına Devlet Üretme Çiftliklerinin kuruluşuna kadar Türkiye´de tarım üretimi faaliyetleri ile bu faaliyetlerin ekonomiye olan yansımaları çalışmanın konusunu teşkil etmektedir. Çalışmada, Zirai Kombinalar Kurumu´nun II.Dünya Savaşı öncesi, süreci ve sonrasında gerçekleştirdiği üretim faaliyetleri üç dönem halinde ele alınmıştır. Zirai Kombinalar Kurumu´nun tarımsal faaliyetleri ve bu faaliyetlerin ekonomiye olan katkıları sayısal veriler ışığında değerlendirilmiştir. Çalışmanın kaynak materyalini, Cumhuriyet arşivi belgeleri, resmi yayınlardan; zabıt ceridesi, kanunlar ve tutanak dergileri, resmi gazete, istatistik yıllıklarının yanında dönemin süreli yayınları arasında bulunan ekonomi ve tarım dergilerinin makaleleri oluşturmaktadır. Konu incelenirken, II. Dünya Savaşı şartlarında Ziraî Kombinaların tarım üretimine sağladığı destekler göz önüne alınarak gerekli değerlendirilmeler yapılmıştır. Çalışmada elde edilen sonuç şudur: 1937 yılında Ziraî Kombinalar Kurumu´nun teşkil edilmesiyle dış ülkelerden tarım alet ve makineleri ile hayvanlar satın alınarak üretimde köylüye örnek olunmaya çalışılmıştır. Bu manada beklenen verim alınamamıştır. Ancak II. Dünya Savaşı´nın başlaması üzerine Ziraî Kombinalar Kurumu, ordunun ve halkın hububat ihtiyacını karşılamak amacıyla tesis ettiği 13 çiftliğindeki 1.600.000 dönümden fazla arazisinden elde ettiği 10 binlerce ton hububat üretimiyle ülkenin iaşe ihtiyacını gidermeye yardımcı olmuştur. Bu suretle gerek II. Dünya Savaşı yılları gerekse savaş sonrasında ülkede baş gösteren açlık tehlikesine mani olarak milli ekonomiye önemli katkılar sağlamıştır.

Anahtar Kelimeler: Ziraî Kombinalar Kurumu, II. Dünya Savaşı, Tarımsal Üretim, Devlet Çiftlikleri

DOI Number: 10.9737/hist.2018.616

This study deals with agricultural production activities and their effects on economy in Turkey from 1937, when the Agricultural Combines Authority was established, to 1949, when state hatcheries were set up. In this study, the production activities of the Agricultural Combines Authority that took place before, during and after the World War II are investigated within three periods. Evaluations on the agricultural activities of the Agricultural Combines Authority and their contributions to economy have been made based on numeric data. The source material of the study consists of Republic archive documents and official publications such as proceedings of memorandum, laws, journals of official reports, official gazettes, and statistical annuals as well as articles from economy and agriculture magazines of the period. The relevant evaluations have been made considering the contributions made by agricultural combines to agricultural production on the way to overcoming the severe conditions of the World War II. The study has found out that with the establishment of the Agricultural Combines Authority in 1937, an attempt was made to be a model to villagers through purchase of agricultural tools and machines and animals from foreign countries. However, as the expected growth was not achieved and the World War II started, the Agricultural Combines Authority helped to meet the food need of the country by producing tens of thousands of tons of cereals on a land with an area over 1,600,000 decares in its 13 farms founded to fulfill the cereals need of the army and people. By this means, it made significant contributions to national economy by preventing the risk of starvation appearing in the country both during and in the aftermath of the World War II.

Keywords: Agricultural Combines Authority, World War II, Agriculture, Agricultural Production, State Farms

DOI Number: 10.9737/hist.2018.616