M.Ö.I.Binyıl´da Mezopotamya´da Nehir Ulaşımı: Asur Örneği
Arkeolojik bulgu ve çivi yazılı belgelere göre Mezopotamya nehirleri erken dönemlerden itibaren ulaşım amacıyla kullanılmışlardır. M.Ö.I.Binyıl´da özellikle Asur kayıtlarında pek çok nehir ve az sayıda da olsa su kanalı ismi zikredilmektedir. Mezopotamya´nın kuzeyinde yapılan tarım büyük ölçüde yağmura bağımlı olduğundan, Asur kralları kurak geçen dönemler için su kanalları inşa ettirmiştir. Su kanalı yapımı, özellikle başkent değişiklikleri esnasında zorunlu ve kaçınılmaz olmuştur: başkentin başka bir şehre nakli, suyun da taşınması anlamına gelmekteydi. M.Ö.I.Binyıl´ın ilk yarısında Asur tahtına çıkmış olan krallar özellikle Habur ve Fırat Nehirleri´nin kollarını Kuzey Suriye ve Anadolu´ya yaptıkları askerî seferler sırasında askerî bir güzergâh olarak kullanmışlardır. Ayrıca seferler sonrasında bölgeden elde edilen kerestenin de, nehirler kanalıyla, Asur´a taşındığı Asur kral yıllıklarında ifade edilmektedir. Çivi yazılı metinlerde "kanal denetçisi" unvanını taşıyan görevlilerin olması, mevcut veya yeni yapılan kanalların Asur kralına bağlı görevliler tarafından gözetim altında tutulduğunu göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: M.Ö.I.Binyıl, Mezopotamya, Asur, Nehir Ulaşımı, Fırat Nehri
Doi Number :http://dx.doi.org/10.9737/historyS_647
Mesopotamia River Transportation in the First Millennium B.C.: The Assyrian Case
According to archaeological evidence and cuneiform records, rivers were used for transportation since the early periods of Mesopotamia. Especially the Assyrian records from the first millennium B.C. mention many river and some canal names. Because the agriculture of North Mesopotamia was dependent on rain, Assyrian kings built canals for dry seasons. Construction of canals became mandatory especially when the kings changed their capital cities: relocation of the capital city required the redistribution of water. In the first half of the first Millennium B.C. the Assyrian kings used the Khabur and Euphrates River banks as routes during their military expeditions to North Syria and Anatolia. Furthermore, the annals of the Assyrian kings record that after military expeditions, Assyrians carried timbers to Assyria through the rivers. The very existence of "canal inspector" as a title in the cuneiform records shows that the Assyrian kings maintained the control of canals through their officers.
Keywords: First Millennium B.C., Mesopotamia, Assyria, River Transportation, Euphrates River
Doi Number :http://dx.doi.org/10.9737/historyS_647