Nüfus Defterlerine Göre Ağlasun Kazası (1831-1847)

Bu çalışmada, nüfus defterlerine göre Hamid (Isparta) Sancağının kazalarından olan Ağlasun´un 1831-1847 yılları arası idari durumu, köyleri, nüfusu ve sosyal yapısı ele alınmıştır. Girişte Ağlasun kazasının sınırları, tarihi coğrafyası, tarihçesi, Osmanlı döneminde bölgede yapılan nüfus tahrirleri ve buraya ait nüfus defterleri değerlendirilmiştir. Daha sonra nüfus defterlerine göre Ağlasun'un idari bölgeleri, yerleşimleri ile nüfus ve nüfus dağılımları işlenmiştir. Özellikle 1831 tarihli nüfus defteri çok detaylı şekilde değerlendirmeye tutulmuştur. Bu bağlamda 1831'li yıllarda Ağlasun kazasında ve köylerinde yaşayan toplulukların toplumsal yapıları incelenmiştir. Yine burada kullanılan erkek adları ve unvanlar, yaş ortalamaları ile yaş grubu dağılımları, doğanlar, ölenler, nüfus artışı, geçici göçler ayrı ayrı irdelenmiş ve daha anlaşılır olması için de tablo ve grafiklerle desteklenmiştir. Kazaya ait birçok nüfus defteri olup bu defterlerdeki verilere göre, 1831-41 tarihleri arasında Ağlasun´da 3 mahalle ve 14 köy bulunmaktadır. 1847´de ise 4 mahalle ve 14 köy vardır. Kazanın 1831-47 tarihleri arasında kapladığı alan ile şu anki alan ve köy sayısı konusunda farklılıklar vardır. 1831´de kazaya 2204, 1841´de 2123 ve 1847´de ise 2299 erkek nüfus kaydedilmiştir. Nüfus bakımından Hamid Sancağının orta büyüklükteki kazalarından birisidir. Ağlasun şehrine ise mezkûr tarihler arasında 556-744 arası erkek nüfus yazılmıştır. Kaza daha çok kırsal bir özellik göstermektedir.

Anahtar Kelimeler: Hamid Sancağı, Ağlasun, Nüfus defteri, Sosyal yapı.

DOI Number: 10.9737/hist.2020.929

In this study, between 1831 and 1847, the administrative status, villages, population, and social structure of Ağlasun, which is one of the districts of the Hamid (Isparta) Sanjak are discussed according to the population registers. As an introduction, the boundaries of the Ağlasun district, its historical geography, its history, cadastral record books in the region during the Ottoman period, and the population registers belonging to this region are evaluated. Then, according to the population registers, the administrative regions, settlements, population, and population distributions of Ağlasun are studied. In particular, the population book dated 1831 is evaluated in a very detailed way. In this context, the social structures of the communities living in Ağlasun district and villages in the 1831s are examined. Also, male names and titles, age averages, and age group distributions, births, deceased, population growth, temporary migration are examined separately and supported with tables and graphics to make them more understandable. There are many population registers belonging to the district and according to the data in these books, there were 3 neighborhoods and 14 villages in Ağlasun between 1831-41. In 1847, there were 4 neighborhoods and 14 villages. There are differences between the area occupied by the district between 1831-47, and the current area and number of villages. In 1831, 2204, 1841, 2123, and 1847 2299 male population was registered to the district. In terms of population, it is one of the medium-sized districts of Hamid Sanjak. In the city of Ağlasun, 556-744 male population was written between the mentioned dates. The district has mostly rural features.

Keywords: The Sanjak of Hamid, Ağlasun, Population register, Social structure.

DOI Number: 10.9737/hist.2020.929