Osmanlı Devleti´nin Son Döneminde Bürokratik Sorunlara Dair Tipik Bir Örnek: Moses Levi´nin Berlin´den Yafa´ya Dönüş Muamması (1905-1912)

Moses Levi, Berlin yakınında mahpus Osmanlı vatandaşı Yafalı bir Yahudi idi. Berlin´e doğramacılık yapmak için gitmiş, bir yaralama olayından dolayı hapsedilmiş, bir müddet sonra orada cinnet geçirerek şuurunu kaybetmiştir. Berlin Polis Müdürlüğü´ne müracaatla memleketi Yafa´ya dönmek isteğini belirtmiştir. Levi´nin Berlin´den memleketi Yafa´ya gönderilmesi meselesi birtakım diplomatik ve bürokratik işlemi gerektirmiştir. Moses Levi´nin Berlin´den Yafa´ya yolculuk serüveni, Osmanlı´da devlet ve iktidar mücadelesinin bürokratik işlemlere yansıması açısından önemli bir örnektir. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi 53/27 Numaralı İçişleri Bakanlığı belgeleri incelendiğinde adı geçen kişinin Yafa´ya dönüşü ile ilgili yazılarda devletlerarası diplomatik ilişkiler, iç devlet aygıtının işleyişi ve yazışma süreçleri izlenebilmektedir. Almanya´nın İstanbul Büyükelçiliği ve Berlin Polis Müdürlüğü ile Osmanlı İçişleri ve Dışişleri bakanlıkları ve Kudüs Mutasarrıflığı arasındaki çetrefilli bürokratik yazışmalar Moses Levi´nin Yafa´ya dönüşünü zaman içinde belirsiz bir mecraya sürüklemiştir. Bu çalışmada Moses Levi´nin Berlin´den Yafa´ya yolculuk serüveni, Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi 53/27 Numaralı İçişleri Bakanlığı İdare Belgeleri tasnifinde bulunan belgelere göre incelenmiştir. Moses Levi´nin Berlin´den Yafa´ya yolculuk serüveni, Osmanlı´da devlet ve iktidar mücadelesinin bürokratik işlemlere yansıması açısından önemli bir örnektir. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi 53/27 Numaralı İçişleri Bakanlığı belgeleri incelendiğinde adı geçen kişinin Yafa´ya dönüşü ile ilgili yazılarda devletlerarası diplomatik ilişkiler, iç devlet aygıtının işleyişi ve yazışma süreçleri izlenebilmektedir. Almanya´nın İstanbul Büyükelçiliği ve Berlin Polis Müdürlüğü ile Osmanlı İçişleri ve Dışişleri bakanlıkları ve Kudüs Mutasarrıflığı arasındaki çetrefilli bürokratik yazışmalar Moses Levi´nin Yafa´ya dönüşünü zaman içinde belirsiz bir mecraya sürüklemiştir. Bu çalışmada Moses Levi´nin Berlin´den Yafa´ya yolculuk serüveni, Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi 53/27 Numaralı İçişleri Bakanlığı İdare Belgeleri tasnifinde bulunan belgelere göre incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Berlin, Moses Levi, Almanya, Kudüs

DOI Number:10.9737/hist.2021.1013

Moses Levi was a Jewish from Jaffa, an Ottoman citizen, imprisoned near Berlin. He went to Berlin to do joinery, was imprisoned for a wounding incident, and lost consciousness after a while there by insanity. He expressed his wish to return to his hometown, Jaffa, by applying to the Berlin Police Department. The issue of sending Levi from Berlin to his hometown of Jaffa required some diplomatic and bureaucratic procedures. The journey of Moses Levi from Berlin to Jaffa is an important example in terms of the reflection of state and power struggle in the Ottoman Empire on bureaucratic procedures. When the documents of the Ministry of Internal Affairs of the Presidency State Archives Ottoman Archive numbered 53/27 are examined, the inter-state diplomatic relations, the functioning of the internal state apparatus and the correspondence processes can be monitored in the documents about the return of the mentioned person to Jaffa. The complicated bureaucratic correspondence between the German Embassy in Istanbul and the Berlin Police Department, and the Ottoman Ministry of Internal Affairs and Foreign Affairs and the Jerusalem Governorship drove Moses Levi into an uncertain course over time. In this study, the journey of Moses Levi from Berlin to Jaffa was examined according to the documents included in the Ottoman Archive of the Presidency State Archives, the Ministry of Interior Administration Documents No. 53/27 The journey of Moses Levi from Berlin to Jaffa is an important example in terms of the reflection of state and power struggle in the Ottoman Empire on bureaucratic procedures. When the documents of the Ministry of Internal Affairs of the Presidency State Archives Ottoman Archive numbered 53/27 are examined, the inter-state diplomatic relations, the functioning of the internal state apparatus and the correspondence processes can be monitored in the documents about the return of the mentioned person to Jaffa. The complicated bureaucratic correspondence between the German Embassy in Istanbul and the Berlin Police Department, and the Ottoman Ministry of Internal Affairs and Foreign Affairs and the Jerusalem Governorship drove Moses Levi into an uncertain course over time. In this study, the journey of Moses Levi from Berlin to Jaffa was examined according to the documents included in the Ottoman Archive of the Presidency State Archives, the Ministry of Interior Administration Documents No. 53/27.

Keywords: Berlin, Moses Levi, Germany, Kudüs

DOI Number:10.9737/hist.2021.1013