Romanya'da Kooperatif Şirketlerinin Kuruluşu

Romanya´da Kooperatif Şirketleri´nin Kuruluşu Romanya tarım alanları açısından üç mıntıkaya ayrılmıştır. Birincisi Sırp sınırından Galiçya´ya kadar sıradağların bulunduğu bölge olup hemen hemen tamamen ormanlıktır. İkincisi, Bu sıradağ silsilesinin eteklerine tesadüf eden engebeli arazidir ki bağ, yemiş ağaçları ve çayırlarla kaplıdır. Üçüncüsü ise Tuna Nehri ve deniz ile ikinci mıntıka arasında uzayan düz ve münbit ovalardır ki Romanya´nın ziraatının temelini teşkil eder. Bu verimli arazi küçük-orta ve büyük olmak üzere 3 sınıf çiftçi tarafından ekilip biçilmektedir. Orta ve küçük çiftçiler imkansızlıklar sebebiyle genellikle büyük çiftçilerin hizmetkarı olmuşlardır. Çiftçileri bu durumdan kurtarmak amacıyla kooperatif şirketleri kurulmuştur. Romanya´da ilk kooperatif şirketi Rusya sınırına yakın (Çeyreş) nahiyesinde 1874 tarihinde faaliyete geçmiştir. Bu tarih Romanya için de başlangıç kabul edilebilir. Şirket 3 sene boyunca yalnız başına faaliyetlerini sürdürdükten sonra dört bir yerde kooperatifler kurulmaya başlanmış ve seneden seneye sayıları artmıştır. Bu şirketler köylünün ihtiyacı olan nakit parayı tedarik etmeyi kendilerine görev addetmiş ve bu sebeple de ahali bankası ismini almıştır. 1880 yılında İtalya Ticaret Kanunu´ndan bazı maddeler alınarak ticaret kanununa ilave edilmiş kooperatiflerin kuruluş ve idareleri kolaylaştırılmıştır. 1881 tarihinde "i`tibar-ı zirai sandukı (Caisse de crédit Agricole)" kurulmuş ve 1882´de faaliyete geçmiş ve zor durumdaki çiftçilere kredi vermiştir. 1911 yılına kadar faaliyetlerini devam ettiren i`tibar-ı zirai sandukı aynı sene içerisinde Ahali Bankaları Merkez Sandığına (Caisse centrale des banques populaires) devredilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Romanya, Ziraat, Kooperatif, Banka, Kredi

DOI Number: 10.9737/hist.2017.532

Romania is divided into three in terms of agricultural areas. the first one which extends from the Serbian border to the Galiçya where mountain ranges exist is almost totally mountainous. The second is the rugged region which is located in the skirts of these mountain ranges and covered with vines, figs, and meadows. The third is the large fertile plain which extends between the Danube and the Black Sea and forms the essence of Romanian agriculture. These fertile lands are tilled by small, medium and big-sized farmers. Small and middle scale farmers are generally servants of big scale farmers due to insufficiencies. Cooperative companies were founded in order to rescue small and medium scale farmers from this situation. The first cooperative company in Romania started to operate in 1874 in the town of Çereş close to the Russain border. This date may be considered as the starting point for Romania. The company operated alone for 3 years. As the success of the company was seen companies all over Romaia were established one after another. Cooperative companies considered supplying farmers with cash money as their duty and they took the name of Public Bank. In 1880 some articles from Italian Commercial Law were adopted and establishment and management of cooperatives were made easier. In 1881 Agricultural Credit Bank ( Caisse de crédit Agricole) was established and started to operate in 1882. It supplied credits for farmers in difficult situation. Agricultural Credit Bank which operated untill 1911 was taken over by Public Banks Central Bank ( Caisse Centrale des Banques Populaires) in the same year.

Keywords: Romania, Agriculture, Cooperation, Bank, Credit

DOI Number: 10.9737/hist.2017.532