CUMHURİYET TARİHİNİN İLK KADIN ORTODONTİSTİ: AYŞE MAYDA
Bu çalışmada Türkiye´nin ilk kadın ortodontisti Ayşe Mayda Hanım´ın hayatı ele alınmıştır. Hocası Ord. Prof. Dr. Alfred Kantorowicz hakkındaki anıları röportaj ve kaynaklara dayanılarak kaleme alınmıştır. İzmir´de 2018´de yapılan röportajda o zaman 103 yaşında olan Ayşe Mayda Hanım iyi bir eğitim almış bir Cumhuriyet kadını olduğu gözlemlenmiştir. Çocukluğunda Atatürk ve onun inkılaplarına şahitlik etmiş, dönemin önde gelen insanlarıyla anılar biriktirmiştir. İzmir´in işgalden kurtuluş sürecini yakından gözlemlemiştir. Atatürk´ü üç defa görme imkânı bulmuş bir çağdaş Türk aydınıdır. Çocukluğundan bu yana iyi bir eğitim alması onun dünyaca ünlü diş hekimi Ord. Prof. Dr. Alfred Kantorowicz´in öğrencisi ve asistanı olmasını sağlamıştır. 1933´te Adolf Hitler´in faşist yönetim anlayışından dolayı A. Kantorowicz Musevi ve muhalif olduğu için tutuklanarak Nazi kampına atılmıştır. O dönem Türkiye´de yapılan "1933 Üniversite Reformu" ile kamptan uzun uğraşlar neticesinde çıkartılarak Türkiye´ye davet edilmiştir. Hocası Alfred Kantorowicz´ın inancı ve ırkından dolayı vatanından koparılması üzücü bir durum olmuştur. Fakat Ayşe Mayda gibi birçok Türk gencinin A. Kantorowicz gibi değerli bir hocanın öğrencisi olma imkânını vermiştir. Elde ettiği imkânlar sayesinde çalışarak ortodonti alanında dünya literatürüne girmiştir. Bu sayede kendisinden sonra gelecek nesillere birçok alanda öncü olmuştur.
Anahtar Kelimeler: Atatürk, Ayşe Mayda, Alfred Kantorowicz, Diş Hekimi, Ortodonti
10.9737/hist.2021.1029
The First Female Orthodontist In The History Of The Republic: Ayşe Mayda
In this study, the life of Ayşe Mayda Hanım, who is Turkey's first female orthodontist, was explored. His professor Alfred Kantorowicz actions based on about her interviews and sources. İn our speech conducted in İzmir in 2018, it was observed that Ayşe Mayda, who was 103 years old at the time, was a Republican woman who received a good education. As a child, he witnessed Ataturk and his revolutions and cumulated memories with leading intellectuals of that period. She is closely observed the freedom process of İzmir from occupation. She had three times opportunity to see Atatürk who is contemporary Turkish intellectual. Since her childhood, she has received a good education, her famous dentist Professor Alfred Kantorowicz pupils and assistant. In 1933, because of Adolf Hitler's understanding of fascist rule, Kantorowicz was arrested for being Jewish and an opponent and thrown into a Nazi camp. At that time, with the "1933 University Reform" conducted in Turkey, he was removed from the camp as a result of long efforts and invited to Turkey. It was a poor situation that her professor Alfred Kantorowicz was exiled from his homeland because of his faith and race. On the other hand, it gaves many young pupils such as Ayşe Mayda the opportunity to be student of a valuable professor Alfred Kantorowicz. Thanks to the opportunities he obtained, he has been a Pioneer in many areas for future generations after him.
Keywords: Atatürk, Ayşe Mayda, Alfred Kantorowicz, Dentist, Orthodontıcs
10.9737/hist.2021.1029