TÜRK OCAKLARI İKİNCİ KURULTAYI´NIN CUMHURİYET DÖNEMİ MİLLİYETÇİLİK ANLAYIŞINA ETKİLERİ

Türk milliyetçiliğinin gelişiminde İstanbul´da 1912 yılında kurulmuş ve sayısı her geçen yıl artmış olan Türk Ocakları´nın katkısı büyüktür. Osmanlı Devleti´nin son döneminde iktidarda olan İttihat ve Terakki tarafından desteklenmiş olan Türk Ocakları, vatanın işgaliyle başlatılan Milli Mücadele hareketinin yanında yer almıştır. Yeni Türk Devleti´nin kurulmasından ve özellikle Cumhuriyetin ilanından sonra hızla büyüyen Türk Ocakları, inkılaplar sürecinde hükümetin en önemli destekçisi olmuştur. Türk Ocakları Türklüğe dair ilmi, sosyal, kültürel, iktisadi gelişmeleri yakından takip etmiş, bütün ocaklardan temsilcilerin katılımı ile her yıl bir defa düzenlenen kurultayda faaliyetler değerlendirilmiş, sorunlar görüşülmüş, mevzuat çalışmaları yapılmış ve bir sonraki yılın programı belirlenmiştir. İlki 1924 yılı Nisan ayında düzenlenmiş olan Umumi Kongrenin/Kurultayın ikincisi ise 23 Nisan 1925´te toplanmıştır. Makalenin konusunu oluşturan Türk Ocakları İkinci Kurultayı´nda açılış oturumu, gerçekleştirilen ziyaretler, yapılan konuşmalar, alınan kararlar, değiştirilen Ocak Yasası Türk milliyetçiliğinin gelişimi bağlamında incelenmiştir. Çalışmada Kurultaya ait birincil kaynaklar yanında döneme ait tetkik eserler kullanılmıştır. Bu çalışma ile 1925 yılı koşullarında toplanan Türk Ocakları İkinci Kurultayı´nın Türklüğe ve Türk milliyetçiliğine katkısı değerlendirilmek istenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Milliyetçilik, Türk Ocakları, Kurultay, 1925 yılı, Latife Hanım.

10.9737/hist.2021.1050

The contribution of the Türk Ocakları, which was established in Istanbul in 1912 and whose number has increased every year, has been great in the development of Turkish nationalism. Türk Ocakları, supported by the Committee of Union and Progress (İttihat ve Terakki), which was in power in the last period of the Ottoman Empire, sided with the National Struggle movement started with the occupation of the homeland. Türk Ocakları, which grew rapidly after the establishment of the new Turkish State and especially after the proclamation of the Republic, became the most important supporter of the government during the revolutions. Türk Ocakları closely followed the scientific, social, cultural and economic developments regarding Turkishness, the activities were evaluated, the problems were discussed, the legislation studies were carried out, and the next year's program was determined in the assembly, which is held once a year with the participation of representatives from all quarters. The second of the General Assembly/Congress, the first of which was held in April 1924, was held on April 23, 1925. In the opening session of the Türk Ocakları Second Assembly, which is studied in the article, several visits were made, as well as the speeches made, the decisions taken, and the examination of amended version of January Law in the context of the development of Turkish nationalism. In the study, besides the primary sources belonging to the Assembly, the research works belonging to the period were used. With this study, it was aimed to evaluate the contribution of the Türk Ocakları Second Assembly, which was convened under the conditions of 1925, to Turkishness and Turkish nationalism.

Keywords: Nationalism, Türk Ocakları, Assembly, 1925, Ms. Latife.

10.9737/hist.2021.1050