Elbise-i Atika-i Osmaniye

Subject of this study is that T. 9362 inventory number of costume album, located in the Rare Works Library of Istanbul University. This album consists of 32 illustrations made with watercolor technique. There is no date or artist name in this album. Ottoman Turkish writings under each description present intresting information like indentity of figures, their dutuies, clothes name (duduburnu), where (while attending procession, as imperial army) and when (festivals, when they go to the campaign, as grace to mosque at night of Kadir) they are worn. With painting style that prepared before it, the depictions of Topkapı Palace Museum A. 3690 (1790-1800) and Fenerci Mehmet Album (1811) in Koç Private Collection shows that the depictions are prepared as one. It is not a complete copy. It is prepared by imitation. Apart from the descriptions in these two similar albums, in this album is the garments are painted in different colours a few examples are unique, completely different illustrated. These depictions, which show a more traditional figure style than the clothes prepared by non-Muslim and Western artists in the same period, the details in the paintings must have been taken into consideration, should probobly be prepared by a Turkish artist or non-Muslim. Although traditional facial features and body proportions, it is understood that western painting effect on painting and scanning tecnique, light-shadow transmissions successfully. In addition, the artist's elaboration and expressionism their faces of the important figures can be explained by his mastership in the portrait.

Keywords: Costume book, Clothing in Ottoman, Miniature, Atika-i Osmaniye, Grand Vizier Bayraktar Mustafa Pasha.

DOI Number: 10.9737/hist.2020.967

Bu çalışmanın konusunu İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi´nde bulunan, T. 9362 envanter numaralı kıyafet albümü oluşturmaktadır. Çalışmaya konu olan bu albüm, suluboya tekniğiyle yapılmış, 32 tasvirden ibarettir. Albümde tarih veya sanatçı ismi bulunmaz. Her tasvirin altında yazan Osmanlı Türkçesi açıklamalar, figürlerin kimlikleri, görevleri, giysi adı/türü (dudurburnu), giysilerin nerede (alay ile teşrif ederken, orduyu hümayunda gibi) ve ne zaman (bayramlık, sefere gittikleri zaman, Kadir gecesi camiye teşrif ederken gibi) giyildikleri ile ilgili dikkat çekici bilgiler sunar. Resim üslubu ile kendinden önce hazırlanmış, Topkapı Sarayı Müzesi A. 3690 (1790-1800) ve Rahmi M. Koç Özel Kitaplığı´nda bulunan Fenerci Mehmet Albümündeki (Ocak 1811) tasvirler örnek alınarak hazırlandığı anlaşılır. Tam bir kopya değildir. Taklit edilerek hazırlanmıştır. Benzer bu iki albümdeki tasvirlerden ayrı olarak figürlerin giysilerinin farklı renklerde boyandığı, birkaç örneğin ise tamamen farklı resimlendiği görülür. Aynı dönemde yapılmış gayrimüslim ve Batılı sanatçıların hazırladığı kıyafet resimlerine oranla daha geleneksel bir figür üslubu gösteren bu tasvirler, resimlerdeki ayrıntılara hâkimiyet de göz önüne alındığında muhtemelen bir Türk sanatçı tarafından hazırlanmış olmalıdır. Tasvirlerde geleneksel yüz hatları ve vücut oranları kullanılmasına rağmen boyama ve tarama teknikleriyle Batı resmi etkili, ışık-gölge aktarımlarının başarıyla gerçekleştiği anlaşılır. Ayrıca sanatçının önemli figürlerin yüz işlenişlerindeki detaycılığı ve ifadeciliği, onun portrecilikteki ustalığıyla açıklanabilir.

Anahtar Kelimeler: Kıyafet Albümü, Osmanlı Giyim-Kuşam, Minyatür, Atika-i Osmaniye, Sadrazam Bayraktar Mustafa Paşa, Kıyafetnâme.

DOI Number: 10.9737/hist.2020.967