1066 NUMARALI SİVAS YOKLAMA DEFTERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Timar yoklama defterleri, zeamet ve timar sahiplerinin isimlerini, timar yerlerini, timar miktarlarını, timar tevcih ve intikâl sebeplerini içeren defterlerdir. Osmanlı Devleti timar sisteminde sefere katılmayan, hizmetini yerine getirmeyen sipahileri tespit etmek ve bir bölgedeki timar ve zeametlerin durumunu teftiş etmek için timar yoklamaları yapılmıştır. Yapılan yoklamalar sayesinde, timar sistemi uygulanan sancak ve eyaletlerde timar sahipleri yerinde tespit edilmiş, boşalan ya da nizalı olan timarlar belirlenerek bir düzene sokulmaya çalışılmıştır. Bu şekilde sistemin işleyişe dair doyurucu oranda bilgi veren yoklama defterleri, tarih araştırmaları için son derece önemlidir. Çalışmanın amacı, 1066 numaralı yoklama defterinden hareketle Sivas sancağında timar ve zeametlerin gelirlerini, nahiyelere göre dağılımını, timarların kimin tasarrufunda olduğunu, hangi sebeplerle tevcih ve intikal edildiklerini ortaya koymaktır. Öte yandan çalışma, bir paşa sancağı olan Sivas özelinde, Osmanlı Devleti’nde askerî ve iktisadî yapının en önemli kurumlarından olan timar sistemin işleyişiyle ilgili yapılan çalışmalara katkı sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler: Yoklama Defteri, Sivas sancağı, zeamet, timar, sipahi

https://doi.org/10.9737/historystudies.1322537

Timar checking-out registers are the registers containing the names of zeamet and timar owners, their timar places, the amounts of timar, and the reasons for timar assignment and transfer. In the Ottoman Empire timar system, timar surveys were conducted to identify the cavalrymen who did not participate in the expedition and did not fulfil their services, and to inspect the status of timars and zeamets in a region. Thanks to the surveys, the timar holders were determined on-site in the sanjaks and provinces where the timar system was applied, and the timars that were vacated or in conflict were determined and tried to be put into order. In this way, the attendance registers, which provide satisfactory information about the functioning of the system, are extremely important for historical research. The aim of the study is to reveal the incomes of the timars and zeamets in the Sivas sanjak, their distribution according to the sub-districts, who is in the possession of the timars, and for what reasons they were conferred and transferred, based on the timar checking-out register no. 1066. On the other hand, the study contributes to the studies on the functioning of the timar system, which is one of the most important institutions of the military and economic structure in the Ottoman Empire, in particular Sivas, which is a pasha sanjak.

Keywords: Checking-out Register, Sivas Sanjak, Medium-sized revenue grant, Small-sized revenue grant, Cavalryman

https://doi.org/10.9737/historystudies.1322537

Sayfa Aralığı: 653-678

PEKDOGAN, Sibel. “1066 Numaralı Sivas Yoklama Defteri Üzerine Bir İnceleme”. History Studies 15, no. 4 (November 2023): 653-78. https://doi.org/10.9737/historystudies.1322537.