Afrika´nın Sömürgeleştirilme Sürecinde Berlin Konferansı (1884-1885) ve Afrika Basınına Yansımaları

Sömürgecilik, tarihi süreç içerisinde farklı boyutları ile toplumları derinden etkilemiştir. Nitekim Afrika kıtası da sömürgecilik faaliyetleri açısından en dikkat çekici bölgelerden birisidir. Yeni ve Yakınçağlarda köle, altın ve baharat ticareti sömürgeci devletlerin Afrika´ya olan ilgisini artırmıştır. Bu ilgi zamanla Afrika´yı sömürgeci devletlerin rekabet alanı haline dönüştürmüştür. Bölgedeki rekabetin artması sonucunda sömürgeci devletler kıtadaki çatışmayı bir sisteme oturtma ihtiyacı hissetmişlerdir. Bu amaçla 15 Kasım 1884-26 Şubat 1885 tarihleri arasında Berlin´de bir konferans toplanmıştır. Konferansta kabul edilen prensipler doğrultusunda Afrika´nın Batılı devletler tarafından paylaşılması ve fiilen işgalinin önü açılmış, "sözlü işgal" yerini "fiili işgale" bırakmıştır. Böylelikle Berlin Konferansı´nda Afrika´nın sömürgeleştirilme süreci farklı bir boyut kazanmıştır. Esasen Afrika´daki sömürgecilik faaliyetleri değerlendirilirken daha çok sömürgeci devletlerin kıtadaki politikaları ele alınmıştır. Bu araştırmada Berlin Konferansı´nın toplanma amacı, alınan kararlar ve bu kararların uygulanması hakkında bilgi verilecektir. Keza Osmanlı Devleti´nin konferansa yaklaşımı arşiv belgeleri ışığında değerlendirilecektir. Ayrıca Afrika kamuoyunun meseleye bakışı ve konferansı değerlendirme biçimi Gana, Kenya, Mozambik, Nijerya, Sierra Leone, Güney Afrika ve Zimbabve gibi Afrika´nın çeşitli bölgelerinde İngilizce olarak yayımlanan gazeteler incelenecektir.

Anahtar Kelimeler: Afrika, Sömürgecilik, 1884-1885 Berlin Konferansı, Afrika Basını, Afrika Kamuoyu.

DOI Number: 10.9737/hist.2018.579

Colonialism has deeply affected societies throughout history. In fact, the African continent is one of the most striking examples of colonialism´s impact. In the Early Modern Times and the Modern Times, slave, gold and spice trade increased colonialist states interests in Africa. Over time, these interests converted Africa into a place of rivalry for colonialist states. As a result of increased rivalry, colonialist states needed to systematize the struggle for control over the continent. For this purpose, a conference was held between 15 November 1884 and 26 February 1885 in Berlin. The principles accepted during the conference led Western countries to share Africa and also led to Africa´s virtual invasion. Moreover, "verbal invasion" gave place to "virtual invasion". Thus, the process of Africa´s colonization was decided upon and officially began at the Berlin Conference. Principally, policies of the countries on the continent were addressed more as colonial activities in Africa were evaluated. In the present study, information will be provided about the aim of Berlin Conference, the decisions made at the conference and the application of those decisions. Furthermore, the attitude of the Ottoman Empire towards the conference will be evaluated in light of archival documents. Moreover, African public opinion on colonialism, their evaluation of the conference, along with information published in newspapers in various parts of Africa such as Ghana, Kenya, Mozambique, Nigeria, Sierra Leone, South Africa, and Zimbabwe will be investigated.

Keywords: Africa, Colonialism, 1884-1885 Berlin Conference, African Media, African Public Opinion.

DOI Number: 10.9737/hist.2018.579