Anadolu Selçuklu Dönemi Avanos-Kayseri Kervan Yolunda Bir Durak Noktası: Suvermez Kervansarayı, Mescidi ve Sarnıçları

Anadolu Selçukluları döneminde Konya ve Kayseri, devrin en önemli kervan yolu ile birbirine bağlanmıştır. Selçuklular güzergâhın büyük çoğunluğunda geçmiş medeniyetlerin izlediği yolu kullanmaya devam ederek, inşa ettikleri kervansaraylarla yolu güvenli ve sistematik bir düzene kavuşturmuştur. Günümüzde Konya´dan Avanos Sarı Han´a kadar yol güzergâhı ve kervansarayların konumları büyük ölçüde izlenebilirken, Sarı Han´dan sonra Kayseri´ye uzanan bölüm, modern yol güzergâhının değişmesi nedeniyle meçhul kalmıştır. Yaptığımız incelemelerde, Avanos Sarı Han´a 27 km, Kayseri kent merkezine de 28 km uzaklıkta, İncesu İlçesi´ne bağlı Süksün Kasabası´nın yaklaşık 4 km kuzeybatısında, Suvermez (Kuba) Dağının kuzeyinde bir kervansaray, bir mescit ve iki sarnıcın yer aldığı dört farklı yol üstü kuruluşu tespit edilmiş, aynı zamanda Avanos Sarı Han ile Kayseri arasındaki kervan yolunun güzergâhı tam olarak ortaya konulmuştur. Yol üstü kuruluşlarının her biri birbirinden bağımsız olarak inşa edilmiştir. Bunlar içerisinde kervansaray bütünüyle yıkılmış olup, mevcut haliyle toprak ve moloz taşlarla doldurulmuş küçük bir tümsek görünümündedir. Yapılar arasında en sağlam olan mescit ise düzgün kesme taşlarla inşa edilmiş, kuzey-güney doğrultusunda dikdörtgen planlı, eyvan tipindedir. Sarnıçların her ikisi doğal kayanın oyulmasıyla meydana getirilen zemin altı sarnıçları arasında yer almaktadır. Bunlardan mescidin batısında yer alan sarnıç büyük ölçüde mevcudiyetini korurken, yolun kuzeyinde yer alan diğeri yıkılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Anadolu Selçuklu, Süksün, Suvermez, Kervansaray, Mescit, Sarnıç

DOI Number: 10.9737/hist.2018.608

Konya and Kayseri interconnected each other by most important caravan roads in Anatolian Seljuk period. Seljuks continued to use the road that was followed by previous civilizations for the greater part of the route; the road reached a safe and systematic order by the caravanserais that were built by them. While the itinerary and locations of the caravanserais to Avanos Sarı Han can be followed on a large scale nowadays, the part extending to Kayseri from Sarı Han has remained unbeknown because of changing the modern itinerary. At the end of our investigations, four different on-the road foundations as a caravanserai, a masjid and two cisterns in the north of the Suvermez (Kuba) Mountain, approximately 4 km northwest of Süksun Town connected to İncesu District, 27 km away from Avanos Sarı Han, 28 km away from Kayseri City center. At the same time, the route of the caravan road between Avanos Sarı Han and Kayseri is fully demonstrated. Each of on-the road foundations were built as independent of each other. Caravanserai fully fell to pieces among them, it purports as a small bulge filled with soil and rubble stones. The masjid that is the most robust one among the constructions was built by straight face stones. It is iwan-type and rectangular planned in the north-south direction. Both the cisterns are one of the underground cisterns that were formed by carving of the natural rock. While the cistern in the west of the masjid has largely maintained its presence, other cistern in the north of the road has collapsed.

Keywords: Anatolian Seljuk, Suksun, Suvermez, Caravanserai, Masjid, Cistern

DOI Number: 10.9737/hist.2018.608