Bayram Fehmi Bey / Bajo Topulli (1867-1930): Öğretmenlikten Çeteciliğe Çetecilikten Kaymakamlığa Bir Arnavut Milliyetçisinin Sıra Dışı Hayat Öyküsü

Bu çalışmada Arnavutlar arasında Bajo Topulli adıyla anılan Bayram Fehmi Beyin öğretmenlikten eşkıyalığa eşkıyalıktan kaymakamlığa uzanan yaşam öyküsü hakkında bilgiler verilmiştir. Altmış üç yıllık hayatının çok az bir kısmını Arnavutluk coğrafyasında geçiren Bayram Fehmi, II. Meşrutiyetin ilanından önce yapmış olduğu faaliyetlerle Arnavut milliyetçileri arasında önemli bir yer edinmiştir. Manastır İdadisinde görev yaptığı esnada milliyetçi düşüncelerle kurduğu komite ve bu komiteye bağlı olarak faaliyet gösteren çete, Arnavut milliyetçiliği için oldukça önemli bir yere sahiptir. Öğretmenlikten ayrılarak kurduğu çeteyle bitlikte Arnavut milliyetçiliği için bir yandan silahlı eylemlerin içerisinde yer alırken bir yandan da Arnavutlar arasında millî duyguların uyanmasını sağlamak için propaganda faaliyetleri yürütmüştür. Meşrutiyetin ilanından sonra tekrar öğretmenliğe dönen Bayram Fehmi, bir müddet sonra mutasarrıf olarak atanmış ve bu görevi 1922 yılına kadar TBMM hükümetlerine bağlı olarak devam etmiştir. 1925 yılında Arnavutluk´a dönen Bayram Fehmi, memleketi Ergiri´de belediye başkanlığı görevinde bulunmuş ve 1930 yılında vefat etmiştir.

Anahtar Kelimeler: Bayram Fehmi, Bajo Topulli, Çerçis Topulli, Çete, Arnavut Milliyetçiliği

DOI Number: 10.9737/hist.2018.574

This study provides information about the life story of Bayram Fehmi Bey -referred to as Bajo Topulli by Albanians- ranging from being a teacher to becoming a bandit and from being a bandit to becoming a district governate. Bayram Fehmi, who spent a small part of his 63 years lifetime in Albanian geography, gained important status amongst the Albanian nationalists due to the activities he performed before the declaration of the second Constitutional Monarchy. The committee and the band in service with the committee which he founded with nationalist thoughts while he was serving in the Monastir High School, holds great importance in the Albanian Nationalism. While making armed protests with the band he formed for the Albanian nationalism by quitting his job as a teacher, he also made propagandas to awaken the national feelings amongst Albanians. Soon after returning to being a teacher after the declaration of the second Constitutional Monarchy, Bayram Fehmi was appointed as a District Governate after a while and maintained his duty under the authority of Turkish Grand National Assembly until 1922. Bayram Fehmi returned to Albania in 1925 and served as the mayor of his hometown Argyrokastro and died in 1930.

Keywords: Bayram Fehmi, Bajo Topulli, Çerçis Topulli, Band, Albanian Nationalism

DOI Number: 10.9737/hist.2018.574