İkinci Dünya Savaşı´nda Türk Gazetecilerin Londra ve Berlin Gezileri ve İzlenimleri (1939-1942)

İkinci Dünya Savaşı, başlangıcı, gelişimi ve sonuçları itibariyle birçok ülkeyi olduğu kadar Türkiye´yi de etkilemiştir. Muharip etkileri olmasa da özellikle dış politikasına yön veren birçok unsur, savaşın bu etkilerinden özellikle nasibini almıştır. Bu çerçevede savaş dönemi basını, bu etkilere yön veren bir propaganda aracı olarak öne çıkmıştır. Bir başka ifadeyle denge politikasıyla savaş dışı tutumunu kararlılıkla sürdüren ve muharip devletlerle ilişkilerine devam eden Türkiye, basını denetimli bir şekilde iç ve dış politikasında etkin şekilde kullanmıştır. Bu doğrultuda savaş dönemi Türk basınının önde gelen kalemleri, İngiltere ve Almanya´ya davetle ya da seçilerek geziler yapmışlardır. Türkiye´nin gerek savaşın başlangıcı ve gelişiminde tutumunu etkilemek gerekse muharip lider devletlerin propaganda hedefleri doğrultusunda olduğu anlaşılan bu seyahatleri incelemek önemlidir. Bu makalede öncelikle savaş öncesi Türk basınının genel durumu, telif ve tetkik eserlerden istifade edilerek tanıtılmıştır. Daha sonra savaş öncesi Londra, Batı Cephesi günlerinde yeniden Londra, 1942 Berlin ve 1942 Londra gezileri, dönemin basını ve sonraki yıllarda hatıratlara yansıyan bilgiler ışığında değerlendirilmiştir. Ayrıca çalışmada Türk gazetecilerin 1939 ve 1942 yılları arasında yaptıkları Londra ve Berlin gezileri hakkında bütünsel bir bakış ortaya konmaya çalışılmıştır. Gezilere katılan gazetecilerin görüş ve izlenimleri, İkinci Dünya Savaşı´nda Türkiye´nin muharip devletlerle olan ilişkilerinin daha iyi anlaşılmasına katkı sunacaktır.

Anahtar Kelimeler: İkinci Dünya Savaşı, Londra Gezisi, Belin Gezisi, Türk Gazeteciler, Hüseyin Cahid Yalçın, Ahmet Emin Yalman.

DOI Number: 10.9737/hist.2020.970

Second World War also affected Turkey as many other countries in terms of its beginning, development and results. Although it didn´t have combative effects, many factors that direct the country's foreign policy have been particularly affected by these effects of the war. In this context, the wartime press came to the fore as a propaganda tool that directed these effects. In other words, Turkey, who resolutely showed a non-combat stance with a balance policy and maintained relations with belligerent states, used the press in a controlled manner in the domestic and foreign policy effectively. In this direction, leading figures of the Turkish press during the war made trips to England and Germany by invitation or by election. It is important to examine these trips because it is understood that their goal was to influence the attitudes of Turkey in the beginning and development of the war by using them as propaganda tools of belligerent states. In this article, first of all, the general situation of the Turkish press before the war was introduced by using copyright studies. Then, the pre-war London trips to London, 1942 Berlin and 1942 London again on the days of the Western Front were evaluated in the light of the press of the period and the information reflected in the memoirs in the following years. In addition, in the study, a holistic view of the London and Berlin trips of Turkish journalists between 1939 and 1942 was tried to be presented. The opinions and impressions of the journalists who participated in these trips will contribute to a better understanding of the relations between Turkey and belligerent states in the Second World War.

Keywords: Second World War, London Trip, Berlin Trip, Turkish Journalists, Hüseyin Cahid Yalçın, Ahmet Emin Yalman

DOI Number: 10.9737/hist.2020.970