Devletçiliğe Yönelmede Bir Köşe Taşı: Birinci Beş Yıllık Sanayi Planı
1930´lu yıllarda Türkiye Cumhuriyeti hızlı bir toplumsal dönüşüm sürecindedir. Bu ulus devlet aynı zamanda büyük bir iktisadi kriz yaşayan ve savaşa doğru sürüklenen dünyanın da bir parçasıdır. Bu çalışmada hazırlık süreciyle birlikte Birinci Beş Yıllık Sanayi Planı (BBYSP) ve uygulaması konu edilmiştir. 1934-38 yılları arasında uygulanmış olan BBYSP, belli bir tarihsel birikim zemininde dönemsel etkilerle şekillenmiş, sosyo-politik boyuta sahip bir iktisadi plandır. Sonraki dönemlerin iktisadi politikalarında da etkisini hissettirecek olan Plan´ın, kendisinden önceki deneyim ve birikim üzerinde şekillendiği görülmüştür. Bu nedenle çalışma Cumhuriyet öncesi döneme kısa bir değini ile başlamakta ve Cumhuriyet sonrası önemli gelişmelere dikkat çekmektedir. BBYSP´nın ana ekseni, İktisat uzmanlarından oluşan Sovyet heyetinin ortaya koyduğu raporlar doğrultusunda oluşturulmuş; uygulamada özkaynakların yanı sıra Sovyet ve İngiliz yardımları önemli maddi dayanaklar olmuştur.
Anahtar Kelimeler: BBYSP, Milli İktisat, Devletçilik, Türkiye İktisat Kongresi, Dünya Buhranı, Sümerbank, Etibank.
Doi Number :10.9737/hist_310
A Cornerstone Towards Statism: First Five-Year Industrial Plan
Republic of Turkey was in a rapid social transformation in the 1930´s. This nation-state was a part of the world which was drifted into the World War and experiencing a great economic crisis at the same time. This study deals with the First Five-Year Industrial Plan (FFYIP) with its prepatory and implementary phases. Implemented between the years of 1934-1938 that had been shapened by on the ground of historical knowledge and the periodical influences, FFYIP is an economic plan carrying the socio-political dimension. The Plan, which was going to influence the following economic policy-making processes didn´t appear in a short-term and it was observed that the Plan was effective on the previous experiment and knowledge. Therefore the study begins with a brief deal on the pre-Republican period and draws attention to the post-Republican developments. The main axis of FFYIP was developed by the Soviet economists and inpractice apart from the self-resources, the Soviet and English aids had been the important material bases.
Keywords: FFYIP, National Economics, Etatism, Turkish Economics Congress, Great Depression, Sümerbank, Etibank
Doi Number :10.9737/hist_310