İzmir Kokluca Köyü´nde Üç Osmanlı Çeşmesi

Bu yazının içeriğini İzmir´in Bornova İlçesi´ne bağlı Altındağ semtinde yer alan çeşmeler oluşturmaktadır. Osmanlı Dönemi´nde Bornova´ya bağlı köy olan Kokluca´da (Κουκλουτζάς) çoğunlukla Rumlar yaşamaktaydı. Bu köyde var olduğu bilinen Osmanlı Dönemi´ne ait birçok yapı gümümüze ulaşamamıştır. Eskiköy olarak adlandırılan bölgede yer alan Osmanlı Dönemi´ne ait iki adet çeşme, gerek plan özellikleri gerekse cephe özellikleri açısından oldukça dikkat çekicidir. Bunlardan günümüzde Acı Çeşme olarak isimlendirilen yapı, farklı dönemlerde inşa edilen iki çeşmenin birleşiminden oluşmaktadır. Çeşme kemerlerinden biri ocak olarak tasarlanmıştır. Bu da çeşmeye kısmen bir çamaşırhane işlevi kazandırıldığını göstermektedir. İnşa malzemesi tam olarak anlaşılmayan üç cepheli 1 No.lu Çeşme 18. yüzyıla; taş ve tuğla malzeme ile inşa edilmiş 2 No.lu Çeşme ise 19. yüzyıla ait olmalıdır. Anonim Çeşme olarak adlandırdığımız diğer çeşme, Acı Çeşme gibi depoludur. Bu çeşme ise inşa malzemesi dikkate alındığında 19. yüzyıl sonu-20. yüzyıl başlarına tarihlendirilebilir. Çeşmeler süsleme bakımından oldukça sadedir. 2 No.lu Çeşme´nin aynataşı bitkisel bezemelidir. Bu yazıda bir Rum köyünde yer alan çeşmelerin İzmir ve Osmanlı´nın diğer bölgelerinde yer alan çeşmeler içerisindeki yerinin saptanması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Kokluca, çeşme, cephe, kemer, süsleme

DOI Number: 10.9737/hist.2020.833

The content of this article includes the fountains which are located in neighbourhood Altındağ affiliated to District Bornova of İzmir. In Ottoman Period, the Greeks mostly used to live in Kokluca which is a village affiliated to Bornova. Many structures of Ottoman Period that is known to be included in this village could not reach the present day. Two fountains of Ottoman Period which are located in the region called as Eskiköy are attention grabbing in terms of both plan features and facade characteristics. The structure which is called as Acı Çeşme at the present time consists of the combination of these two fountains built in different periods. One of the fountain arches was designed as furnace. This indicates that it gains a laundry function to the fountain partly. While the 1st Period Fountain with three facades which of its construction material is not be understood entirely pertains to 18th century, the 2nd Period Fountain built with the materials of stone and brick must be pertain to 19th century. Other fountain that we call as Anonim Fountain is with storage such as Acı Fountain. This fountain may be dated as end of 19th century-beginning of 20th century when the construction material is taken into consideration. The fountains are quite plain in terms of adornment. The 2nd Period Fountain is decorated floral motifs with mirror stone. In this article, it is aimed to determine the location of the fountains which are included in a Greek village in the fountains in other regions of İzmir and Ottoman.

Keywords: Kokluca, fountain, facade, arch, adornment

DOI Number: 10.9737/hist.2020.833