Muş Sancağı´nda Ermeni Mezalimi (1915-1918)
Muş Sancağı, Osmanlı Devleti´nin idari sistemi içerisinde bazen Van ve Erzurum Eyaletlerinin sancak merkezi, bazen de Bitlis´e bağlı bir nahiye olarak kalmıştır. On altıncı asrın ilk yarısından itibaren yerel beyler tarafından idare edilmiştir. Ondokuzuncu asrın ilk yarısından itibaren Osmanlı Devleti´nin diğer topraklarında görülen Ermeni kışkırtmaları ve sonucunda gerçekleşen Müslüman katliamı burada yoğun olarak yaşanmıştır. Bölgede görülen İngiliz ve Fransız kışkırtmalarına coğrafi olarak daha yakın olan Rus kışkırtma ve desteğinin de eklenmesi vahşetin büyüklüğü artmıştır. Arşiv belgelerinde tespit ettiğimiz vahşet yöntemleri, bu milletin isminin katliam ile anılmasına sebep olmuştur. Ermeniler I. Dünya Savaşı sırasında Muş erkek nüfusunun cephelere gitmesini fırsat bilerek ve adı geçen devletlerden destek alarak kadın, çocuk, yaşlı demeden katliamlara girişmişlerdir. Ermenilerin bu bölgede Müslüman nüfusa karşı katliamlara girişmesinde Ermeni rahip ve papazların, bulundukları kiliselerde dini ayinleri bırakarak silah depolamaları ve Ermeni çeteleri barındırmalarının büyük etkisi olmuştur. Van ve Erzurum´daki İngiliz ve Fransız konsolusların Ermenilere silah, para ve yiyecek yardımları olmuştur. Amerika ve Rusya´daki Ermenilerden silah temin eden Taşnaksütyun ve Hınçak örgütleri, kiliselerin de yardımıyla dağıtmı yapmışlardır.
Anahtar Kelimeler: Ermeni - Muş - Taşnaksütyun - Hınçak - Musa Bey - Katliam
Doi Number :http://dx.doi.org/10.9737/hist_229
Armenian Atrocities in Muş Sanjak (1915-1918)
Muş Sanjak sometimes was connected to Van and Erzurum of sanjak center sometimes connected to a district of Bitlis within the administrative system of the Ottoman Empire. Muş Sanjak was administered by local guys starting from the first half of the sixteenth century. Muslims were massacred by Armenians who were incitemented as in other territories of the Ottoman Empire. The magnitude of violence has increased As a result of provocations by the British and French and Russians. Armenians slaughtered all Muslims without separating women, children, elderly people, Armenian monks and priests supported the genocide to host Armenians gangs. British and French consuls subsidized and aid food to Armenians gangs. Taşnaksütyun and Hınçak organization that were located in America and Russia ensured to weapons to Armenian gangs. These weapons were distributed with by churches.
Keywords: Armenian - Mus - Taşnaksütyun - Hınçak - Mr. Musa - Genocide
Doi Number :http://dx.doi.org/10.9737/hist_229