Tanzimat Dönemi Osmanlı Merkezileşmesi Karşısında Bir Osmanlı Ayanı: Tavaslızâde Osman Ağa
16. yüzyılın sonlarından itibaren ortaya çıkan siyasi ve iktisadi gelişmeler, Osmanlı idari düzenini büyük ölçüde değiştirerek adem-i merkeziyetçi bir sürecin başlamasına yol açtı. Bu dönemde, taşrada merkezden atanan idarecilerin yerini ayan sınıfı almıştı. İltizam ve malikâne sistemi ile büyük miktarda arazi ve çiftliğin işletmesini elde eden âyânlar zamanla taşra bürokrasisini de ele geçirmişler ve yerel özerkliklerini güçlendirmişlerdi. Ancak, 1774 yılında Ruslara karşı alınan ağır mağlubiyetin sonuçları, askeri alanda yenileşmeyi zorunlu kılarken, yapılacak reformların maliyeti, merkezi hükümet ile yerel güçleri karşı karşıya getirmişti. Yeniden merkezileşmeyi öngören 19. yüzyıl başındaki reformlar âyânları sistem dışına itmeye çalışırken, âyânlar da büyük bir direnç göstermişti. Âyânlarla hükümet arasında oldukça çetin mücadelelerin yaşandığı bu dönemde devletle nüfuz mücadelesine giren ayanlardan birisi de Batı Anadolu´nun en güçlü ayanlarından olan Tavaslı Osman Ağa´dır.
Anahtar Kelimeler: Tanzimat, Tavaslı Osman Ağa, Ayan, Osmanlı Merkezileşmesi
Doi Number :10.9737/hist_505
A Notable Against Ottoman Centralization in the Period of Tanzimat: Tavaslizâde Osman Agha
Political and economical developments that took place beginning from the late 16th century, by changing the Ottoman administrative order in a great scale, gave way to a decentralization process. In this period, the class of notable superseded the governors assigned from the centre. Notables, who acquired the management of vast acres and farms through the system of tax farming and manor, in time had captured province bureaucracy and strengthened their autonomies. However, while the consequences of heavy defeat against Russia in 1774 had necessitated reformation in military field, the cost of these reforms played off central government and local powers. In he beginning of 19th century, as reforms which proposed re-centralization tired to push notables out of the system, notables opposed with a rigorous resistance. In this period in which arduous struggles occurred had taken place between Notables and the government, one of the strongest notables who joined authority struggle with the state was Osman Agha of Tavas.
Keywords: Tanzimat, Tavaslı Osman Agha, Notable, Ottoman Centralization
Doi Number :10.9737/hist_505