Tarihin ve tarihçinin konu edindiği hususlardan birisi olan ölümün toplumlara pek çok yansıması olmuştur. Bu yansımalardan birisi de hükümdarların vefatı sırasında ve sonrasında neler yaşandığıdır ki, çalışmanın temeli de buraya istinat etmektedir. Sultanın ölümüyle devletin veya hanedanın geleceğinin nasıl şekillendiğini ortaya çıkarmak hedefine dönük olarak Delhi Türk Sultanlarının ölümünü inceleyen bu çalışma onların nasıl ve ne şekilde hayatlarını kaybettiğini ele almaktadır. Delhi sultanlarının, askerî talim sırasında, mücadele esnasında, hastalık sonucunda, tutsak altındayken ve suikast sonucunda öldükleri anlaşılmaktadır ki, çalışma da bu alt başlıklar etrafında şekillenmiştir. Kutbîler hanedanından başlayarak (1206) Halaçların sonuna kadar (1320) Delhi tahtında kalan sultanların kısaca siyasi ve idari faaliyetlerine yer verildikten sonra ölümleri ele alınmıştır. Aybek, İl-tutmuş, Balaban, Celâleddîn Fîrûz ve Alâeddin Muhammed gibi kudretli hükümdarların ardından Delhi’de ve ona bağlı olarak idare edilen yerlerde karışıklıkların yaşandığı görülmektedir. Bu bağlamda adı geçen sultanların vefatı sadece ailelerini değil, devletin geleceğini de etkilemiştir. İl-tutmuş sonrası tahta çıkan çocuklarının amansız mücadelesi, önce tutsak edilmelerine ardından da öldürülmelerini beraberinde getirmiştir. İl-tutmuşun sağladığı istikrar, çocuklarıyla birlikte bir kargaşa halini almıştır. Nispeten Nâsıreddîn Mahmud (1246-1266) döneminde istikrar ve toparlanma sağlanmıştır. Çalışma neticesinde, tahta çıkan sultanların pek çoğunun çocuk veya genç yaşta tahta çıktıklarını söylemek mümkün olduğu gibi ölümleri de çok genç yaşta olmuştur.

Anahtar Kelimeler: Alâeddîn, Aybek, Balaban, Celâleddîn, İltutmuş, Kutbeddîn, Raziye

DOI Number: 10.9737/hist.2021.1001

Death, which is one of the subjects of history and historian, has had many reflections on societies. One of these reflections is what happened during and after the death of the rulers, which is the basis of the study. This study, which examines the death of Delhi Turkish Sultans with the aim of revealing how the future of the state or dynasty was shaped with the death of the Sultan, deals with how and in what way they lost their lives. It is understood that the Delhi sultans died during military training, during the struggle, as a result of illness, while in captivity and as a result of assassination, and the study is shaped around these sub-headings. Starting from the Qutbian dynasty (1206) until the end of the Khalij (1320), the deaths of the sultans who remained in the Delhi throne, after briefly mentioning the political and administrative activities, are discussed. After the mighty rulers such as Aybek, İl-tutmuş, Balaban, Celâleddîn Fîrûz and Alâeddin Muhammed, it is seen that there were chaos in Delhi and the places governed by it. In this context, the death of the mentioned sultans affected not only their families but also the future of the state. The relentless struggle of his children, who ascended the throne after the province, brought them to be captured first and then to be killed. The stability provided by the province has turned into chaos with its children. Relatively stability and recovery was achieved in the period of Nâsıreddîn Mahmud (1246-1266). As a result of the study, it is possible to say that most of the sultans who ascended the throne at a child or young age, and their deaths occurred at a very young age.

Keywords: Ala uddin, Aybek, Balaban, Jalal uddin Kutb addin, Raziye

DOI Number: 10.9737/hist.2021.1001

Detay