Siyasi parti kurultayları, ülke sorunlarının görüşüldüğü, yol haritaları ve izlenecek politikaların belirlendiği, geniş kapsamlı toplantılardır. Cumhuriyet Halk Partisi, kurulduğu 9 Eylül 1923 tarihinden iktidarı kaybettiği 14 Mayıs 1950 tarihine kadar ülkenin tek hükümet partisi olmuştur. Ulusal nitelikli bir devletin oluşum sürecini belirlemede önemli rol oynayan CHP, bu süre içerisinde Sivas Kongresi (1919) ile birlikte 1927, 1931, 1935, 1938 (Olağanüstü), 1939, 1943 ve 1946 (Olağanüstü) olmak üzere toplam sekiz kurultay düzenlemiştir. Siyasi parti kurultaylarının incelenmesi, ekonomik, siyasi, sosyal değişim ve gelişim tarihinin aydınlatılması açısından önemlidir. CHP, Türkiye’nin karşılaştığı ekonomik ve siyasi sorunların çözümlenmesi ve ülkede otoritenin yeniden tesisi amacıyla, 1935 yılında bir takım tedbirler almıştır. Bu tedbirleri parti prensipleri olarak ortaya koymuş; geliştirdiği ulusal ideolojik yaklaşımlarla sorunları çözümlemeye çalışmış; parti ideolojisini, devlet ideolojisi haline getirmiştir. Bu çalışmada, CHP’nin Tek Parti olarak iktidarını koruması ve sürdürmesi bağlamında geliştirdiği ideoloji, yöntem ve kadro yapısındaki değişiklikler, 1935 Kurultayı çerçevesinde ele alınmıştır. Kurultay öncesi ve sonrası yaşanan gelişmeler, Kurultay dokümanları başta olmak üzere Atatürk günlükleri, belgeye dayalı araştırma eserler ve dönemin basını incelenerek değerlendirilmiş, parti-devlet bütünleşme süreci ortaya konulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Cumhuriyet Halk Partisi, Mustafa Kemal Atatürk, CHP Kurultayları, TBMM, Devletçilik, Halk Evleri, Kadro Hareketi.
DOI Number: 10.9737/hist.2017.511
|